Inspektorat Wsparcia Sił Zbrojnych w latach 2015-2019 realizował 2 360 zadań inwestycyjnych, na które wydatkował łącznie 6 661 742 tys. zł. W tym czasie zakończono i przekazano użytkownikom 578 inwestycji budowlanych. NIK sprawdziła, czy planowanie i realizacja zadań w ramach planów inwestycji budowlanych przebiegały w sposób celowy i efektywny oraz zgodny z obowiązującymi przepisami.
Kontrola, oprócz Ministerstwa Obrony Narodowej i Inspektoratu, objęła siedem jednostek budżetowych, realizujących te zadania. Zostały zrealizowane przede wszystkim w celu przygotowania niezbędnej infrastruktury dla funkcjonowania jednostek operacyjnych oraz przyjętych priorytetów Sił Zbrojnych RP. „Inwestycje dotyczyły głównie infrastruktury zabezpieczającej funkcjonowanie poszczególnych komponentów Sił Zbrojnych, w szczególności tworzonych Wojsk Obrony Terytorialnej, jak również poprawy warunków funkcjonowania i dostosowania ich do zwiększającej się liczebności wojsk sojuszniczych na terytorium Polski. Realizowane były także zadania na potrzeby systemu zabezpieczenia logistycznego, infrastruktury lotniskowej czy zabezpieczenia warunków szkoleniowych oraz socjalno-bytowych żołnierzy i pracowników resortu obrony narodowej” – opisuje we wnioskach pokontrolnych Izba.
Z kolei w ramach realizacji przyjętych programów operacyjnych, w okresie objętym kontrolą zakończono 66 zadań inwestycyjnych o łącznej wartości 930 888,2 tys. zł. Dotyczyły między innymi samolotu szkolno-treningowego AJT, kołowych transporterów opancerzonych ROSOMAK, samolotów transportowych, śmigłowców wsparcia bojowego, zabezpieczenia potrzeb przewozu VIP, symulatorów i trenażerów; rozpoznania obrazowego i satelitarnego, zwalczania zagrożeń na morzu, modernizacji Wojsk Pancernych i Zmechanizowanych, przeciwpancernych pocisków kierowanych, modernizacji Wojsk Rakietowych i Artylerii czy rozpoznania patrolowego.
Zdaniem NIK nieprecyzyjny i skomplikowany proces planowania zadań inwestycyjnych powoduje konieczność wprowadzenia licznych poprawek. Ze zrealizowanych 509 zadań plan początkowy tych zadań zmieniono w 492 przypadkach, czyli 96,7 proc. ogólnej liczby. W ocenie NIK, tak duża liczba korekt wprowadzonych do PIB, spowodowana „jest nieprecyzyjnym planowaniem na poszczególnych etapach oraz zbyt dużą liczbą uczestników procesu planowania”. PIB sporządzany jest przez Zarząd Planowania Rzeczowego P-8 Sztabu Generalnego WP, lecz w procesie planowania uczestniczy 55 podmiotów. Proces planowania inwestycji w resorcie obrony narodowej jest złożony, tak pod względem liczby etapów planowania, jak i liczby podmiotów w nim uczestniczących.
Minister Obrony Narodowej po kontroli NIK zmienił decyzję w sprawie zasad opracowywania i realizacji centralnych planów rzeczowych. Rozwiązania przedstawione w znowelizowanej decyzji, zdaniem MON, w znacznym stopniu uproszczą i zracjonalizują proces planowania oraz realizacji inwestycji, co w konsekwencji pozwoli na terminowe i kompletne wykorzystanie środków resortu obrony narodowej dedykowanych inwestycjom budowlanym.
Istotnym problemem podczas realizacji zadań inwestycyjnych jest zbyt mała liczba inspektorów nadzoru inwestorskiego. W czasie kontroli 12 inwestorów wojskowych realizowało ogółem od 800 do 1000 zadań o wartości od 0,9 mln zł do 1,3 mld zł, które były objęte nadzorem inwestorskim przez średnio 200 inspektorów nadzoru. W skrajnych przypadkach na jednego inspektora nadzoru inwestorskiego przypadało w ciągu roku nawet 30 zadań. NIK zwraca uwagę, że w warunkach przeciążenia pracą nie są oni w stanie rzetelnie i terminowo dokonywać odbioru i rozliczania wykonanych zadań.
NIK skierowała do prokuratury zawiadomienie o uzasadnionym podejrzeniu popełnienia przestępstwa w Rejonowym Zarządzie Infrastruktury w Olsztynie. „Prokuratura wszczęła śledztwo w sprawie niedopełnienia obowiązków w celu osiągnięcia korzyści majątkowej przez dwóch funkcjonariuszy publicznych. Związane to było z rozliczeniem zobowiązań finansowych budowy strzelnicy garnizonowej w Elblągu i wypłaceniem wykonawcy nienależnego wynagrodzenia za niewykonane roboty budowlane w wysokości 1 648,4 tys. zł. Ponadto w grę wchodziły dodatkowe roboty budowlano-montażowe na dostosowanie strzelnicy do nowego programu strzelań i wypłacenie wykonawcy zadania nienależnego wynagrodzenia za roboty branży teletechnicznej w wysokości 859,3 tys. zł.” – poinformował NIK.
Marek Kozubal
