Wystarczy chwila naszej nieuwagi, by dziecko wzięło do buzi coś, co może mu zaszkodzić. „Prawie codziennie dzwonią do nas rodzice, których dzieci przypadkowo zjadły różne części roślin (…) nieraz toksycznych” – opowiada doktor Beata Szkolnicka z Pracowni Informacji Toksykologicznej i Analiz Laboratoryjnych Collegium Medicum w Krakowie.
Słoneczna pogoda, czas wakacji sprzyja spędzaniu czasu na łonie natury. Z chęcią odpoczywamy w przydomowych ogrodach lub cienistych alejkach parków w otoczeniu bujnej roślinności. Aby chwile te pozostały miłym wspomnieniem dla całej rodziny, nie zapominajmy o potrzebie nieprzerwanej opieki i dyskretnego nadzoru zachowania, szczególnie najmłodszych dzieci.
Pracownia Informacji Toksykologicznej i Analiz Laboratoryjnych Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego odnotowuje w każdym tygodniu kilka sytuacji, w których dochodzi do przypadkowego spożycia różnych części roślin przez dzieci.
Są to zdarzenia, które wymagają szybkiej, ale rozsądnej reakcji opiekunów. W pierwszej kolejności należy:
- usunąć z buzi dziecka pozostałości rośliny
- przemyć wnętrze jamy ustnej
- umyć dokładnie twarz i ręce
- w przypadku kontaktu ze spojówkami przemyć je pod bieżącą wodą
Nie należy samodzielnie podejmować decyzji o podawaniu napojów do picia lub wywoływaniu wymiotów, lecz jak najszybciej skontaktować się najbliższym Ośrodkiem Informacji Toksykologicznej lub numerem alarmowym 112.
Warto wcześniej (jeżeli to możliwe) przygotować lub przypomnieć sobie pewne informacje, aby jak najszybciej i najzwięźlej przekazać następujące informacje:
- kim się jest (rodzicem, opiekunem, członkiem rodziny)
- kto miał kontakt z rośliną (płeć, wiek dziecka, stan zdrowia)
- nazwa gatunkowa rośliny (to bardzo ważne informacja – można wtedy ustalić czy gatunek zawiera substancje toksyczne lub to wykluczyć)
- które części rośliny zostały spożyte (substancje toksyczne zawarte są w sposób nierównomierny w poszczególnych częściach roślin)
- oszacowanie ilości spożytej rośliny (ważne jest ocena dawki substancji toksycznej z uwzględnieniem wagi dziecka).
Te kluczowe informacje, jak: gatunek rośliny, ilość oraz część rośliny – pozwalają na wstępną ocenę czy narażenie, do którego doszło, może przerodzić się w sytuację wymagającą leczenia w warunkach szpitalnych, czy nie wymaga takiej interwencji.
Pamiętaj!
- Wybierając rośliny do ogródka, a także te doniczkowe, kupujmy tylko te gatunki, które nie zagrażają zdrowiu najmłodszych
- Kupując nową roślinę, pozostawmy plakietkę z jej nazwą gatunkową
Ogrody przydomowe i parki
Konwalia majowa – roślina zawierająca glikozydy nasercowe – substancje mające bardzo silny wpływ na układ sercowo-naczyniowy, zawarte są we wszystkich jej częściach, szkodliwa jest także wypita woda, w której stał bukiet tych kwiatów.
Cis pospolity – substancje toksyczne zawarte we wszystkich częściach rośliny, prócz mięsistej osłony nasion. Jest to zespół substancji toksycznych działających na układ pokarmowy, a także sercowo-naczyniowy.
Ligustr pospolity – substancje toksyczne zawarte są w liściach i owocach tego krzewu, działają silnie na przewód pokarmowy. Zatrucie może mieć przebieg gwałtowny.
Zamiokulkas zamiolistny
Powyższe gatunki zawierają kryształy szczawianu wapnia, które mają działanie drażniące na błony śluzowe przewodu pokarmowego, ale także i na spojówki. Spożycie niewielkiej ilości (np. kawałek liścia) nie stanowi zagrożenia zdrowotnego ogólnego, może jednak wywołać odczyn alergiczny albo miejscowe podrażnienie.
Przebywając w środowiskach naturalnych dla roślin czyli lasach, łąkach, terenach przydrożnych, także można napotkać na gatunki, które mogą zwieść pięknym pokrojem, atrakcyjnym kolorem kwiatów czy widocznymi z daleka owocami.
Wybierając się na wycieczkę z dziećmi, warto pamiętać o zasadach przebywania w takich miejscach – zwrócić uwagę, że rośliny dziko rosnące nie są naszym pożywieniem. I oczywiście cały czas pilnować najmłodszych!
Do gatunków takich należą:
Tojad mocny – substancje toksyczne zawarte są we wszystkich częściach rośliny i zaburzają funkcjonowanie układu pokarmowego, mięśnia sercowego, układu oddechowego, mięśniowego i nerwowego. Kontakt ze skórą może powodować reakcje alergiczne, zapalenie skóry, owrzodzenia.
Zimowit jesienny – substancje toksyczne zawarte są we wszystkich częściach rośliny i ich działanie jest ogólnoustrojowe, zagrażające życiu. Początkowo mogą pojawić się zaburzenia żołądkowo-jelitowe (mogą być opóźnione), później zaburzenia kardiologiczne, neurologiczne i hematologiczne.
Pokrzyk wilcza jagoda – roślina zwiera substancje toksyczne we wszystkich częściach. Początkowo może pojawiać się pobudzenie psychoruchowe, suchość w jamie ustnej, zaczerwienie skóry twarzy, wzmożona akcja serca, poszerzenie źrenic, wzrost temperatury ciała. U dzieci mogą pojawić się halucynacje.
W przypadku podejrzenia spożycia którejkolwiek części z wyżej wymienionych gatunków należy natychmiast kontaktować się z numerem alarmowym 112!
W każdej sytuacji, która budzi niepokój rodziców/ opiekunów należy skonsultować się z najbliższym Ośrodkiem Informacji Toksykologicznej lub numerem alarmowy 112.
