135,7 mld euro – na taką kwotę Komisja Europejska szacuje potrzeby finansowe Ukrainy, by ta zdołała skutecznie przeciwstawiać się rosyjskiej agresji przez kolejne dwa lata. To niemal tyle, ile państwa europejskie wyłożyły od początku wojny. Negocjacji nie ułatwia wybuch afery korupcyjnej w Ukrainie
Komisja Europejska chce zwiększenia skali pomocy dla Ukrainy. Jest to niezbędne ze względu na to, że od momentu objęcia prezydentury w Stanach Zjednoczonych przez Donalda Trumpa praktycznie ustała pomoc amerykańska. Sytuacja Ukrainy jest trudna. Załamanie rozmów z Rosją pod egidą USA pogrzebało nawet iluzoryczne szanse na ustanie rosyjskiej agresji. Rosja zintensyfikowała działania wojenne i ma szansę na przełom na froncie – zdobycie kolejnego ukraińskiego miasta – Pokrowska.
Państwa UE albo wyłożą środki na pomoc dla Ukrainy z własnej kieszeni lub ze wspólnego długu, albo zdecydują się wykorzystać na ten cel zamrożone w Europie rosyjskie aktywa – informuje KE. Propozycję takich „pożyczek reparacyjnych” Komisja Europejska przedstawiła podczas ostatniego posiedzenia Rady Europejskiej pod koniec października 2025. Ale jak dotąd nie udało się wypracować zgody na to rozwiązanie.
UE nie porzuca jednak tego rozwiązania.
Plan finansowania Ukrainy trzeba ustalić do końca roku. Ukraina ma zapewnione finansowanie tylko na pierwszy kwartał przyszłego roku. Negocjacji w sprawie długoterminowego wsparcia nie ułatwia wybuch afery korupcyjnej w środowisku prezydenta Zełenskiego.
„Nie ma łatwych rozwiązań”
Zgodnie z życzeniem szefów rządów państw członkowskich Komisja Europejska przygotowała opracowanie, w którym wskazuje alternatywne wobec wykorzystania zamrożonych rosyjskich aktywów możliwości finansowania pomocy dla Ukrainy. W poniedziałek 17 listopada szefowa KE Ursula von der Leyen przekazała państwom członkowskim list w tej sprawie.
Do listu dotarł portal Euronews. Są w nim oszacowane potrzeby finansowe i militarne Ukrainy na najbliższe dwa lata oraz przedstawione trzy opcje finansowania. Szefowa KE przyznaje, że wszystkie trzy są dużym wyzwaniem, ale „nie ma łatwych rozwiązań”.
Dla bezpieczeństwa Europy kluczowe jest, by rozwiązanie znaleźć jak najszybciej.
„Europa nie może pozwolić sobie na paraliż, spowodowany wahaniem lub poszukiwaniem idealnych, lub prostych rozwiązań, które nie istnieją” – pisze von der Leyen. „Najważniejsza jest szybkość działania” – podkreśla.
Przestrzega, że rosnące koszty wojny powodują, że „odporność finansowa Ukrainy słabnie”.
„Bez stałego i zwiększonego wsparcia w 2026 roku i w kolejnych latach Ukraina jest poważnie zagrożona kryzysem gospodarczym. Osłabi on jej zdolność do obrony i utrzymania podstawowych funkcji państwowych. Tymczasem, to co dzieje się na Ukrainie, ma fundamentalne znaczenie zarówno dla samego kraju, jak i dla przyszłości całej Europy” – cytuje fragmenty listu von der Leyen Euronews.
„Nie ma łatwych rozwiązań”
Zgodnie z życzeniem szefów rządów państw członkowskich Komisja Europejska przygotowała opracowanie, w którym wskazuje alternatywne wobec wykorzystania zamrożonych rosyjskich aktywów możliwości finansowania pomocy dla Ukrainy. W poniedziałek 17 listopada szefowa KE Ursula von der Leyen przekazała państwom członkowskim list w tej sprawie.
Do listu dotarł portal Euronews. Są w nim oszacowane potrzeby finansowe i militarne Ukrainy na najbliższe dwa lata oraz przedstawione trzy opcje finansowania. Szefowa KE przyznaje, że wszystkie trzy są dużym wyzwaniem, ale „nie ma łatwych rozwiązań”.
Dla bezpieczeństwa Europy kluczowe jest, by rozwiązanie znaleźć jak najszybciej.
„Europa nie może pozwolić sobie na paraliż, spowodowany wahaniem lub poszukiwaniem idealnych, lub prostych rozwiązań, które nie istnieją” – pisze von der Leyen. „Najważniejsza jest szybkość działania” – podkreśla.
Przestrzega, że rosnące koszty wojny powodują, że „odporność finansowa Ukrainy słabnie”.
„Bez stałego i zwiększonego wsparcia w 2026 roku i w kolejnych latach Ukraina jest poważnie zagrożona kryzysem gospodarczym. Osłabi on jej zdolność do obrony i utrzymania podstawowych funkcji państwowych. Tymczasem, to co dzieje się na Ukrainie, ma fundamentalne znaczenie zarówno dla samego kraju, jak i dla przyszłości całej Europy” – cytuje fragmenty listu von der Leyen Euronews.
„Nie ma łatwych rozwiązań”
Zgodnie z życzeniem szefów rządów państw członkowskich Komisja Europejska przygotowała opracowanie, w którym wskazuje alternatywne wobec wykorzystania zamrożonych rosyjskich aktywów możliwości finansowania pomocy dla Ukrainy. W poniedziałek 17 listopada szefowa KE Ursula von der Leyen przekazała państwom członkowskim list w tej sprawie.
Do listu dotarł portal Euronews. Są w nim oszacowane potrzeby finansowe i militarne Ukrainy na najbliższe dwa lata oraz przedstawione trzy opcje finansowania. Szefowa KE przyznaje, że wszystkie trzy są dużym wyzwaniem, ale „nie ma łatwych rozwiązań”.
Dla bezpieczeństwa Europy kluczowe jest, by rozwiązanie znaleźć jak najszybciej.
„Europa nie może pozwolić sobie na paraliż, spowodowany wahaniem lub poszukiwaniem idealnych, lub prostych rozwiązań, które nie istnieją” – pisze von der Leyen. „Najważniejsza jest szybkość działania” – podkreśla.
Przestrzega, że rosnące koszty wojny powodują, że „odporność finansowa Ukrainy słabnie”.
„Bez stałego i zwiększonego wsparcia w 2026 roku i w kolejnych latach Ukraina jest poważnie zagrożona kryzysem gospodarczym. Osłabi on jej zdolność do obrony i utrzymania podstawowych funkcji państwowych. Tymczasem, to co dzieje się na Ukrainie, ma fundamentalne znaczenie zarówno dla samego kraju, jak i dla przyszłości całej Europy” – cytuje fragmenty listu von der Leyen Euronews.
Ukraina walczy z korupcją
Państwa członkowskie mają miesiąc na wypracowanie rozwiązania ws. finansowania Ukrainy. Decyzje muszą zostać podjęte na następnym szczycie UE, który odbywa się 18 i 19 grudnia. Na uzgodnienie planu został więc miesiąc. Negocjacji nie ułatwia wybuch gigantycznej afery korupcyjnej w Ukrainie.
Jak pisaliśmy w OKO.press, w poniedziałek 10 listopada ukraińskie służby antykorupcyjne ujawniły aferę korupcyjną na ogromną skalę w sektorze energetycznym. Nad jej wykryciem pracowały 15 miesięcy. Zgromadziły ponad 1000 godzin nagrań podsłuchów.
Jak wynika z ustaleń śledczych, w aferę zamieszane są co najmniej cztery osoby z najbliższego kręgu prezydenta Zełenskiego – m.in. jego były partner biznesowy Timur Mindicz, który miał być organizatorem procederu, oraz były wicepremier Ukrainy Ołeksij Czernyszow.
Jak uważają śledczy, stworzyli oni wielką strukturę korupcyjną, pobierającą łapówki od każdego zamówienia oraz inwestycji w strategicznych przedsiębiorstwach sektora państwowego. Dotyczyło to m.in. w Energoatomu, państwowego operatora elektrowni jądrowych, które zapewniają połowę energii elektrycznej dla Ukrainy. Przez utworzone w centrum Kijowa tajne biuro do prania pieniędzy przepłynęło około 100 mln dolarów. Zatrzymano już pięć osób, a siedmiu postawiono zarzuty.
Polityczny kryzys w Ukrainie
Natychmiast po ujawnieniu afery do dymisji podali się były minister energetyki, a obecnie minister sprawiedliwości Herman Hałuszczenko, oraz obecna ministra energetyki Switłana Hryszczuk. Jak informuje Reuters, nie ma jednak dowodów na ich bezpośrednie zaangażowanie w spisek.
Wyniki śledztwa wywołały wzburzenie w społeczeństwie ukraińskim. Obecnie Ukraina znajduje się w trudnej sytuacji: prowadzone przez USA rozmowy z Rosją i Ukrainą praktycznie upadły, są problemy na froncie z powstrzymaniem wojsk rosyjskich i z mobilizacją. Rosja zniszczyła wiele obiektów infrastruktury energetycznej, jest deficyt energii u progu zimy. Społeczeństwo odczuwa ogromne zmęczenie wojną.
I choć ukraińscy liderzy opinii podkreślają, że ujawnienie afery korupcyjnej na taką skalę świadczy o skuteczności działań państwa na rzecz wykorzenienia korupcji, to sprawa kładzie się cieniem na wizerunku prezydenta Zełenskiego. W Europie jest też wykorzystywana przez siły sprzeciwiające się pomocy dla Ukrainy jako argument, by tę pomoc wstrzymać.
Takie apele pojawiły się już ze strony europejskiej prawicy.
Wstrzymać pomoc dla Ukrainy
W czwartek 13 listopada podczas sesji plenarnej Parlamentu Europejskiego o wstrzymanie pomocy dla Ukrainy apelowali głównie europosłowie zrzeszającej skrajnie prawicowe partie Patrioci dla Europy oraz część europosłów eurosceptycznej, nacjonalistycznej lewicy.
Kinga Gál, europosłanka Fideszu, partii Viktora Orbána, stwierdziła, że wszystkie propozycje pozyskania środków na dalsze finansowanie wojny w Ukrainie są bezprawne i oznaczają „zadłużanie kolejnych pokoleń”. „Koszty chybionych decyzji Brukseli poniosą obywatele Europy” – mówiła europosłanka w imieniu grupy Patrioci dla Europy.
Ondřej Dostál, niezrzeszony europoseł z Czech, który do Parlamentu Europejskiego wszedł z list eurosceptycznej, lewicowej koalicji Stačilo!, do której należy m.in. Komunistyczna Partia Czech i Moraw, zaapelował, by Europa wycofała swoje zaangażowanie z wojny w Ukrainie.
„Wesprzyjmy wysiłki pokojowe oparte na ukraińskiej neutralności [czyli tak, jak chce Rosja – red.] i zaangażujmy kraje Globalnego Południa do zagwarantowania pokoju. Niech UE skupi się na tym, co jest jej zadaniem głównym: zapewnieniem dobrobytu państwom członkowskim i ich obywatelom” – apelował Dostál.
Wsparcie dla Ukrainy zakwestionował też Harald Vilimsky, europoseł skrajnie prawicowej i prorosyjskiej Wolnościowej Partii Austrii (FPÖ), wiceprzewodniczący grupy Patrioci dla Europy. Vilimsky przywołał złotą toaletę odkrytą w mieszkaniu jednej z osób zamieszanych w ukraińską aferę korupcyjną i miliony dolarów odkryte w plastikowych reklamówkach.
„Wystarczy tego” – powiedział Vilimsky w odniesieniu do miliardów euro przekazywanych Ukrainie przez UE w ramach wsparcia. „Zagwarantujmy, że środki te [które miałyby trafić do Ukrainy – red.] zostaną u nas i będą pracować na dobrobyt w naszych domach” – powiedział europoseł.
Antyukraińscy eurosceptycy proponują, by Ukrainę porzucić i zgodzić się na zakończenie wojny na rosyjskich warunkach.
W Polsce wniosek o zaprzestanie finansowania Ukrainy do czasu wyjaśnienia afery korupcyjnej złożyła Konfederacja.
„Na Ukrainie wybuchła olbrzymia afera korupcyjna. Okazało się, że najbliżsi współpracownicy prezydenta Zełenskiego tylko z jednej spółki ukradli 100 milionów dolarów. To my wysyłamy im olbrzymie ilości pieniędzy, żeby im pomóc w walce z Rosją. Oni te pieniądze po prostu kradną” – mówi Sławomir Mentzen w wideo udostępnionym w mediach społecznościowych.
We Francji atakowany jest prezydent Emmanuel Macron, który jest jednym z liderów europejskiej koalicji sojuszników Ukrainy. W poniedziałek 17 listopada podczas swojej dziewiątej od wybuchu rosyjskiej agresji wizyty w Paryżu prezydent Wołodymyr Zełenski podpisał z Macronem list intencyjny na dostawę:
„Stale inwestujemy w integrację naszych przemysłów zbrojeniowych, aby kontynuować wsparcie dla Ukrainy i modernizować jej siły zbrojne, bo to one są na froncie europejskiej linii obrony” – mówił Macron przed wspólnym obiadem. Ale podczas spotkania w Pałacu Elizejskim ani prezydent Francji, ani prezydent Ukrainy, nie odnieśli się do afery korupcyjnej, co ściągnęło na nich krytykę francuskiej opozycji.
Francuska skrajna prawica domaga się utworzenia parlamentarnej komisji śledczej do zbadania tego, jak Ukraina wydawała środki otrzymane z Francji. O powołanie komisji w poniedziałek 17 listopada we francuskim parlamencie apelował Florian Philippot, lider Partii Patriotów. Partia Patriotów to ugrupowanie, które domaga się wyjścia Francji z Unii Europejskiej. Powstało w 2017 roku w wyniku rozłamu w Zjednoczeniu Narodowym Marine Le Pen.
Co ciekawe o aferze korupcyjnej w Ukrainie milczą liderzy Zjednoczenia Narodowego z grupy Patrioci dla Europy.
Ukraina apeluje o pomoc
O uzgodnienie do końca roku sposobu finansowania wsparcia dla Ukrainy w czwartek 19 listopada do UE zaapelowała Iryna Mudra, zastępczyni szefa kancelarii prezydenta Ukrainy.
„Nie oczekujemy, że do tego czasu [do końca roku – red.] uzgodnione zostaną wszystkie szczegóły techniczne finansowania, ale należy uzgodnić chociaż jego strukturę” – powiedziała w rozmowie z Reutersem.
Ukraina chciałaby realizacji scenariusza pożyczek reparacyjnych, bo byłoby to rozwiązanie „najbardziej bolesne dla Rosji”. Czy to się uda, zależy w dużej mierze od gotowości wszystkich państw członkowskich do udzielenia wiążących gwarancji dla Belgii, która dysponuje największą częścią zamrożonych w Europie rosyjskich aktywów.
Premier Belgii Bart de Wever zapewniał już w październiku, że Belgia nie jest przeciwna takiemu rozwiązaniu, ale nie może wziąć na siebie tak ogromnego ryzyka sama.
Pożyczki reparacyjne są skonstruowane tak, by uniknąć oskarżeń o konfiskatę środków rosyjskiego banku centralnego. Te bowiem prawo międzynarodowe chroni tzw. immunitetem państwowym, co wyjaśnialiśmy w tym tekście. Państwa UE boją się oskarżeń o konfiskatę środków. Mogłaby się ona wiązać z ryzykiem poważnego odwetu ze strony Rosji oraz jej sojuszników, np. zaboru mienia działających na zaprzyjaźnionych z Rosją rynkach europejskich firm.
By konfiskata nie była konieczna, Komisja Europejska opracowała dość złożone prawnie rozwiązanie: na pomoc dla Ukrainy szłaby rosyjska gotówka spoczywająca w Europejskim Banku Centralnym, ale formalnie zastępowałyby ją gwarancje spłaty poprzez tzw. obligacje zerokuponowe.
Obligacje zerokuponowe miałyby gwarantować, że Rosja odzyska swoje zamrożone aktywa, gdy tylko skończy się wojna i Moskwa wypłaci Ukrainie reparacje. Wówczas Ukraina będzie musiała spłacić pożyczki reparacyjne i tak pozyskana gotówka wróciłaby do Rosji po odmrożeniu jej aktywów.
Scenariusz ten zakłada jednak, że rosyjskie aktywa zostaną zamrożone do momentu zakończenia wojny i wypłaty przez Rosję reparacji. A to, jak już wspomnieliśmy, wymaga zmiany czasu obowiązywania europejskich sankcji. Żeby to było możliwe, zgodzić muszą się Węgry.
Osiągnięcie porozumienia w sprawie pomocy dla Ukrainy na następne dwa lata będzie zatem bardzo trudne. Prowadzeniem negocjacji zajmuje się obecnie duńska prezydencja i sekretariat Rady Europejskiej. Dla większości państw członkowskich najmniej obciążającym rozwiązaniem jest sięgnięcie po zamrożone rosyjskie aktywa. Pytanie, czy liderzy będą w stanie złożyć odpowiednie deklaracje wobec Belgii, by ta czuła, że jej interes jest zabezpieczony.
Źródło: oko.press
Dodaj komentarz