WOT funkcjonuje w kilkunastu państwach NATO. W szczególności długą historię aktywizacji rezerwistów można zauważyć w krajach bałtyckich. Obecnie, jest to sposób na życie dla wielu obywateli Litwy, Łotwy i Estonii. Jednakże wbrew popularności tego rodzaju służby, zaczyna pojawiać się coraz więcej przeszkód. Zakładane strategie rozwoju jednostek i zwiększenia liczby rekrutów mogą nie zostać zrealizowane, pomimo rosnącego zagrożenia ze strony Federacji Rosyjskiej.
Znaczenie WOTu w Polsce rośnie z każdym miesiącem. Ich wszechstronne wykorzystanie oraz możliwość szybkiej mobilizacji była widoczna m.in. w trakcie: kryzysu na granicy z Białorusią, napływu uchodźców z Ukrainy, pandemii Covid-19 oraz nawałnic i powodzi. Liczba terytorialsów wzrasta dość dynamicznie, a do służby zgłaszają się osoby o różnych zdolnościach i umiejętnościach. Pozwala to choćby na realizowane zadań przy wykorzystaniu dronów czy w ramach działań w cyberprzestrzeni. Aktywizacja rezerwistów jest bardzo popularna zwłaszcza w krajach bałtyckich, a historia wojsk terytorialnych Litwy, Łotwy i Estonii jest znacznie dłuższa niż polskiej formacji tego rodzaju .
Na Litwie działają Ochotnicze Siły Obrony Narodowej (KASP), które zostały utworzone w 1991 roku na mocy ustawy Rady Najwyższej Litwy o Ochotniczej Służbie Obrony Narodowej. Obecnie KASP jest integralną częścią nowocześnie zorganizowanej armii litewskiej, której zadaniem jest przygotowanie do obrony terytorialnej kraju. Po wstąpieniu Litwy do NATO zdecydowano się oddzielić KASP od wojsk lądowych i zamienić na obronę terytorialną, w tym implementując nowoczesne szkolenia dla żołnierzy ochotników. Obecnie w szeregach służy około 5800 żołnierzy, w tym 5000 ochotników i 800 żołnierzy zawodowych (celem jest 7000 do 2025 roku). Co więcej, resort obrony nadzoruje również Związek Strzelców Litewskich, czyli paramilitarną organizację w liczbie 11 000 osób, które jako wyszkoleni rezerwiści mogą dołączyć do formacji ochotniczej. W przypadku wielu osób działalność w Litewskim Związku Strzeleckim stanowi formę przygotowania do późniejszej służby w KASP.
Na Łotwie funkcjonuje Gwardia Narodowa (Latvijas Republikas Zemessardze, ZS), która jest częścią narodowych sił zbrojnych, wchodząc w skład wojsk lądowych. Zemessardze została utworzona w 1991 roku przez Radę Najwyższą Republiki Łotewskiej jako dobrowolna wojskowa organizacja na rzecz obrony. Obecnie służy w niej około 8500 osób, ale według koncepcji obrony narodowej Republiki Łotewskiej do 2024 roku liczebność Gwardii Narodowej powinna osiągnąć 10 000, a do 2027 roku – 12 000 członków. Obecnie jednostki ochotnicze przechodzą intensywny rozwój, gdyż zainwestowano w nowy sprzęt oraz wprowadzono programy edukacyjne zachęcające społeczeństwo do wstąpienia do ZS. Ponadto na Łotwie funkcjonuje Młodzieżowa Gwardia Republiki Łotewskiej (Latvijas Republikas Jaunsardze) zrzeszająca obywateli Łotwy w wieku 10-21 lat, którzy przechodzą podstawowe szkolenie wojskowe dopasowane do młodych rekrutów. We wrześniu 2020 roku Łotwa przyjęła nową Strategię Obrony na lata 2020 -2024. Szczególny nacisk kładzie się na edukację pro obronną – prowadzone są zajęcia dla młodzieży szkolnej w wieku 15-17 lat, oraz letnie obozy przysposobienia obronnego. Dużą uwagę zwraca się na edukację medialną czyli umiejętność filtrowania informacji (walka z dezinformacją) i indywidualne przygotowanie obywateli – umiejętność radzenia sobie w sytuacjach kryzysowych (samodzielne przetrwanie do 72 godzin).
W Estonii działa Liga Obrony (Eesti Kaitseliit), która jest ochotniczą organizacją wojskową na rzecz obrony narodowej. Formacja została powołana w listopadzie 1918 roku, rozwiązana po sowieckiej okupacji w 1940 i reaktywowana w 1990. Ustawa o Lidze Obrony z 1999 roku określiła tę jednostkę jako dobrowolną, zorganizowaną militarnie organizację obrony narodowej, będącą częścią estońskich sił zbrojnych i działającą na obszarze zwierzchnictwa Ministerstwa Obrony Estonii (czyli można wysłać wojska ochotnicze na misje zagraniczną). Aktywnych jest 16 000 żołnierzy, ale formacja wraz z wewnętrznymi stowarzyszeniami, tj. ochotniczą organizacją kobiet czy grupami typu harcerskiego, liczy około 26 000 osób. Planuje się osiągnąć liczebność wojskowych na poziomie 30 000 na koniec 2023 roku. Ponadto w 2019 roku Ministerstwo Obrony zatwierdziło plan rozwoju na lata 2020-2023, którego celem jest zwiększenie budżetu wojsk terytorialnych do 43 mln euro rocznie. W formacji działa także specjalny oddział obrony cyberprzestrzeni. Warto podkreślić, że żołnierze estońskich wojsk ochotniczych zostali wysłani do Polski w celu odparcia hybrydowego ataku Białorusi i walki z nielegalną migracją.
