Wyniki ponownego przeliczenia głosów. Są anomalie w danych prokuratury

wyniki-ponownego-przeliczenia-glosow-sprawdzilismy-dane

Po kontrowersjach wokół wyników II tury wyborów prezydenckich w niektórych komisjach, prokuratura opublikowała swoje ustalenia po ponownym przeliczeniu głosów. Wynik nadal nie pozostawia wątpliwości i po korektach Karol Nawrocki nadal zachowuje wyraźną przewagę nad Rafałem Trzaskowskim. Sprawdziliśmy jednak dokładnie te dane i w niektórych przypadkach budzą one poważne wątpliwości i mogą wskazywać na kolejne pomyłki.

Prokuratura wskazuje błędy

W piątek, 25 lipca, Prokuratura Krajowa opublikowała wyniki pracy zespołu koordynującego śledztwa w sprawach przestępstw związanych z wyborami Prezydenta RP. Prokuratura dokonała oględzin kart wyborczych w 250 obwodowych komisjach wyborczych wskazanych przez biegłego, w których istniało wysokie ryzyko błędu podczas liczenia głosów.

Potwierdzono również błędy w 17 podejrzanych komisjach, wskazanych przez nas tuż po wyborach, w których anomalie w wynikach wyborczych były szczególnie duże. W 12 z nich wyniki Rafała Trzaskowskiego i Karola Nawrockiego zostały wpisane odwrotnie do protokołu, a w pozostałych pięciu co najmniej część głosów oddanych na jednego z kandydatów została policzona na rzecz jego kontrkandydata.

W wyniku oględzin stwierdzono, że w 84 komisjach (33 proc.) stwierdzono rozbieżności pomiędzy oficjalnymi protokołami głosowania a ustaleniami wynikającymi z oględzin kart. W 166 komisjach (66 proc.) nie stwierdzono żadnych rozbieżności z wcześniejszymi protokołami.

Z raportu prokuratury wynika, że w rzeczywistości Karol Nawrocki otrzymał o 1 tys. 538 głosów mniej, a Rafał Trzaskowski o 1 tys. 541 głosów więcej, niż wynikało to z oficjalnych protokołów wyborczych. Jesteśmy jednak niemal pewni, że prokuratura pomyliła się w dwóch przypadkach, na których skupimy się później.

Przewaga Karola Nawrockiego w oficjalnych wynikach PKW to blisko 370 tys. głosów. Obecnie mówimy o potencjalnej skali błędów na poziomie zaledwie 3 tys. głosów. Nadal nie ma więc żadnych wątpliwości, że to Karol Nawrocki wygrał II turę wyborów prezydenckich. Jego realna przewaga zmniejszy się jedynie z 370 do 367 tys. głosów.

W sieci możemy znaleźć różne błędne próby ekstrapolacji stwierdzonych nieprawidłowości. Niektórzy niesłusznie zakładają, że skoro w 33 proc. komisji zbadanych przez prokuraturę wykryto rozbieżności, to oznacza to, że podobne anomalie występują w 33 proc. komisji w skali kraju. Jest to fundamentalnie błędne założenie, ponieważ badano tylko najbardziej podejrzane komisje w kraju wskazane przez biegłych. Nie była to reprezentatywna próba.

Nowe anomalie

W raporcie prokuratury możemy jednak znaleźć dwie poważne anomalie. Zamiast zredukować błędy w oficjalnych wynikach wyborów, zostały one podwojone. Sugeruje to, że prokuratura mogła się pomylić przy opisie zmiany liczby głosów, przypisując głosy oddane na Nawrockiego Trzaskowskiemu, a nie odwrotnie.

Szczególnie rażące anomalie występują w komisji nr 7 w Ostrowi Mazowieckiej. Po ponownym przeliczeniu głosów przez prokuraturę Rafał Trzaskowski otrzymał w niej ponad 80 proc. głosów, podczas gdy pięć lat wcześniej w tej samej komisji uzyskał zaledwie 45 proc. Według prokuratury Karol Nawrocki w drugiej turze miał otrzymać o 60 mniej głosów niż w pierwszej turze i o ponad dwa razy mniej niż Prawo i Sprawiedliwość w wyborach do Sejmu w 2023 r.

Warto podkreślić, że wyniki w obrębie tej samej komisji wyborczej, o ile jej granice nie uległy zmianie, zazwyczaj wykazują jedynie minimalne fluktuacje. W tym przypadku mamy do czynienia z wynikiem diametralnie różnym od historycznego. Co istotne, we wszystkich pozostałych 12 komisjach w mieście nie odnotowano żadnych gwałtownych zmian preferencji wyborczych, co wyraźnie sugeruje pomyłkę po stronie prokuratury.

Jeśli założymy, że prokuratura rzeczywiście się pomyliła i 100 głosów oddanych na Nawrockiego przypisano Trzaskowskiemu, a nie odwrotnie, to uzyskany wynik będzie bardzo zbliżony do tego z 2020 r. To kolejny sygnał wskazujący na błąd.

Podobną sytuację możemy zaobserwować w komisji nr 9 w gminie Łęczna. Według ustaleń prokuratury to Rafał Trzaskowski miał tam zwyciężyć, co stoi w sprzeczności z dotychczasowymi, historycznymi wynikami. Jednocześnie w żadnej innej komisji na terenie gminy nie odnotowano tak nagłych zmian trendów wyborczych.

Błędy w tych dwóch komisjach, po skorygowaniu, zmniejszyłyby rzeczywistą skalę nieprawidłowości, a Trzaskowski zredukowałby przewagę Nawrockiego jedynie o ok. 2,5 tys. głosów, a nie o ok. 3,1 tys. jak sugerowała prokuratura.

Wynik wyborów to zawsze tylko przybliżenie

Pomimo tych drobnych pomyłek, warto pamiętać, że końcowe wyniki wyborów są zawsze jedynie najlepszym możliwym przybliżeniem rzeczywistych rezultatów. Dopóki w procesie głosowania i liczenia głosów uczestniczy czynnik ludzki, ryzyko błędu jest nieuniknione.

Przy dziesiątkach tysięcy komisji i setkach tysięcy ich członków szansa na całkowity brak pomyłek jest praktycznie zerowa. Nawet wśród zaledwie 250 komisji zbadanych przez prokuraturę stwierdzono dwa błędy, co pokazuje, jak trudno jest zupełnie wyeliminować ludzkie pomyłki. Dopóki różnica między kandydatami nie wynosi kilkuset głosów lub mniej, pojedyncze błędy nie są w stanie wpłynąć na końcowy wynik wyborów.

Tego rodzaju błędy zazwyczaj mają charakter losowy i występują w obie strony, przez co wzajemnie się znoszą. Nie powinny więc podważać zaufania do procesu demokratycznego.