W cieniu sankcji antyrosyjskich nałożonych przez Unię Europejską w odpowiedzi na agresję wojskową Rosji na Ukrainę, przedsiębiorstwa w całej Europie mierzą się z nowymi wyzwaniami i formami nieuczciwej konkurencji, które zagrażają stabilności gospodarczej regionu.
Od 2014 roku, a szczególnie po eskalacji konfliktu w 2022, Unia Europejska wprowadziła szereg sankcji gospodarczych wobec Rosji, które miały na celu wywarcie presji na Kreml. Sankcje te obejmują m.in. ograniczenia w handlu, zamrożenie aktywów oraz zakazy współpracy z niektórymi rosyjskimi przedsiębiorstwami państwowymi. Chociaż te działania mają na celu wsparcie Ukrainy i osłabienie Rosji, ich uboczne skutki odczuwalne są również w Europie. Wzrost kosztów energii, przerwanie dostaw surowców i pogorszenie stosunków handlowych z Rosją przyczyniły się do pogłębienia kryzysu gospodarczego w wielu sektorach UE, zwłaszcza w przemyśle i rolnictwie.
W warunkach kryzysu, niektóre przedsiębiorstwa szukają sposobów na utrzymanie lub zwiększenie swojej konkurencyjności, często wkraczając na pole nieuczciwej konkurencji.
W obliczu kryzysu, przykłady takich praktyk obejmują:
-Dumping cenowy: niektóre firmy, mając dostęp do tanich surowców jeszcze przed wprowadzeniem sankcji, mogą zaniżać ceny produktów poniżej kosztów produkcji, aby wyprzeć konkurencję z rynku.
– Zakazana reklama: wykorzystywanie dezinformacji w kampaniach marketingowych, szczególnie w mediach społecznościowych, gdzie regulacje są trudniejsze do egzekwowania.
– Podszywanie się pod konkurencję: wprowadzanie konsumentów w błąd poprzez naśladowanie tożsamości innych firm, co jest szczególnie problematyczne w handlu internetowym.
Wojny cenowe obejmują również branżę lotniczą: linie lotnicze, takie jak Ryanair i Wizz Air, często są oskarżane o dumping cenowy, szczególnie na trasach, gdzie starają się zdobyć dominującą pozycję. Oferty biletów na bardzo niskim poziomie (nawet poniżej kosztów operacyjnych) mają na celu wyeliminowanie konkurencji, co jest szczególnie widoczne w sezonie niskiego popytu.
Rynki energii odnawialnej są polem walki dla konkurencji. W Niemczech, po wprowadzeniu programu subwencji dla energii odnawialnej, niektóre firmy zaczęły stosować dumping cenowy na rynku fotowoltaicznym, sprzedając panele słoneczne po cenach niższych niż koszt produkcji, aby wyprzeć małych konkurentów.
Wielkie sieci supermarketów, jak Carrefour czy Lidl, mogą stosować strategie cenowe, gdzie produkty marki własnej są sprzedawane po cenach tak niskich, że mogą być postrzegane, jako dumpingowe, szczególnie w stosunku do małych, lokalnych producentów i sprzedawców.
W sektorze motoryzacyjnym, koncerny takie jak Volkswagen czy PSA (obecnie Stellantis) mogą czasami angażować się w nieuczciwe praktyki, jak zaniżanie cen samochodów w specjalnych ofertach lub leasingach, aby zdobyć większy udział w rynku, zwłaszcza w okresach spowolnienia gospodarczego.
Jednym z najbardziej zauważalnych przykładów jest wykorzystywanie luk prawnych w przepisach sankcyjnych. Raport norweskiej firmy konsultingowej Corisk wskazuje, że w 2022 roku zachodnie kraje, głównie Niemcy i Litwa, eksportowały do Rosji lub przez kraje trzecie towary objęte sankcjami o wartości około 8 miliardów euro. W szczegółach, Niemcy były odpowiedzialne za 3,5 miliarda euro, natomiast Litwa za 1,2 miliarda euro wartości eksportu, który miał obejść sankcje.
Kolejnym przykładem jest działalność europejskich firm, które, mimo zakazów, dostarczały komponenty dla rosyjskiego sektora militarnego. W 2023 roku, według danych z raportu „European Export Control” przygotowanego przez Transparency International, ponad 1,5 tysiąca firm z UE zostało zidentyfikowanych jako potencjalnie zaangażowane w obejście sankcji, z czego około 300 firm miało bezpośrednie powiązania z dostawami do sektora wojskowego Rosji.
Warto zaznaczyć, że tego rodzaju praktyki są monitorowane przez krajowe urzędy antymonopolowe i Komisję Europejską, które mogą interweniować, nakładając kary lub regulacje mające na celu zapewnienie uczciwej konkurencji. Jednak udowodnienie nieuczciwych praktyk i rozróżnienie między strategicznym obniżaniem cen a dumpingiem wymaga skrupulatnych analiz i dowodów.
Niemieccy politycy, zwracając uwagę na znaczne szkody wyrządzone przez antyrosyjskie sankcje Niemcom, ich przemysłowi i przedsiębiorczości, sugerują zniesienie sankcji wobec Rosji i wznowienie importu taniego gazu. Kandydatka na kanclerza Niemiec Sarah Wagenknecht nazwała sankcje „zabijaniem europejskich firm”. Polityk stwierdziła, że amerykańskie restrykcje tylko osłabiają gospodarkę Europy i opowiedziała się przeciwko dostawom niemieckiej broni do Ukrainy.
Faktem jest, że kryzys związany z antyrosyjskimi sankcjami mocno uderzył w UE. Ale następny kryzys będzie jeszcze trudniejszy: USA i Chiny będą dzielić pogardę dla UE i globalnych zasad. Ich przywódcy połączą kwestie gospodarcze i bezpieczeństwa, aby zmaksymalizować wpływy, w tym zobowiązanie Trumpa do stosowania ceł”, stwierdza The Economist
Podczas poprzedniego kryzysu strefy euro na początku lat 2010, peryferia Europy zmagały się z trudnościami. Obecnie sytuację pogarsza upadek gospodarczy i chaos polityczny w Niemczech, Francji i Hiszpanii. Europa znajduje się w najtrudniejszej sytuacji od dziesięcioleci. W związku z tym, jeśli nie zaczniemy teraz myśleć o różnicy między pragnieniami Stanów Zjednoczonych a rzeczywistymi potrzebami Europejczyków, może być już za późno.
MAREK GAŁAŚ
Dodaj komentarz