Elektrownie szczytowo-pompowe w 2022 r. wyprodukowały w Polsce dużo więcej energii niż wcześniej. Do 2032 r. ma powstać jednak tylko jeden nowy taki obiekt. Do końca ubiegłego roku rząd miał przyjąć projekt ustawy przyspieszającej procesy inwestycyjne. Tak się jednak nie stało.
- Do końca listopada 2022 r. elektrownie szczytowo-pompowe w Polsce wyprodukowały 1102 GWh energii elektrycznej – to dużo więcej niż w latach poprzednich i prawie dwa razy więcej niż w 2018 r.
- Polskie Sieci Elektroenergetyczne (PSE) w perspektywie do 2032 r. w swoich analizach uwzględniają powstanie tylko jednej nowej elektrowni szczytowo-pompowej – Młoty – o mocy ok. 750 MW.
- Do końca 2022 r. rząd miał przyjąć projekt specustawy, mającej przyśpieszyć procesy inwestycyjne przy budowie elektrowni szczytowo-pompowych.
Od kilku lat systematycznie rośnie produkcja energii w elektrowniach szczytowo-pompowych w Polsce.
Z informacji uzyskanych w Polskich Sieciach Elektroenergetycznych (PSE) wynika, że do końca listopada 2022 r. wyprodukowały one 1102 GWh energii elektrycznej, czyli wyraźnie więcej niż w latach poprzednich, np. w 2021 r. było to 943 GWh. Produkcja energii w 2022 r. tychże elektrowniach była prawie dwa razy większa niż w 2018 r., kiedy wyniosła 568 GWh.
W Polsce wciąż zwiększa się liczba odnawialnych źródeł energii, co oznacza, że będzie rosło również znaczenie elektrowni szczytowo-pompowych. Potrzebne są także nowe inwestycje w tego typu źródła, ale szybko ich nie będzie.
Najbardziej zaawansowany projekt, czyli Elektrownia Młoty
– W perspektywie do 2032 r. w analizach uwzględniamy powstanie nowej elektrowni szczytowo-pompowej o mocy ok. 750 MW – Elektrowni Młoty. Z perspektywy operatora każda dodatkowa moc w elektrowniach szczytowo-pompowych jest pożądana, zwłaszcza przy rosnącym udziale źródeł, których praca jest uzależniona od warunków pogodowych – mówi WNP.PL Maciej Wapiński z PSE.
Przypomina, że przy Narodowym Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW) działa zespół, w ramach którego prowadzone są prace koncepcyjne na temat ewentualnych nowych projektów elektrowni szczytowo-pompowych.
W grudniu 2022 r. poinformowano, że PGE Polska Grupa Energetyczna i NFOŚiGW będą współpracować przy projekcie budowy Elektrowni Młoty.
W sierpniu 2022 r. „uruchomiono” studium wykonalności dla wznowienia budowy elektrowni szczytowo-pompowej w Młotach. Jego celem jest uzyskanie informacji o pracach, jakie należy wykonać w celu kontynuacji inwestycji, szczegółowej koncepcji technicznej elektrowni, jak również określenie wysokości całkowitych nakładów inwestycyjnych.
Wyniki studium oraz dalsze decyzje dotyczące projektu spodziewane są w czerwcu 2023 r. Wyniki będą kluczowe dla podjęcia kolejnych kroków, zmierzających ku realizacji budowy elektrowni szczytowo-pompowej Młoty. Zgodnie z harmonogramem podanym przez PGE, ukończenie inwestycji planuje się w 2030 r.
Do tej inwestycji przygotowuje się także PSE.
– W Planie Rozwoju Sieci Przesyłowej do 2032 roku, który w listopadzie 2022 r. został uzgodniony z Prezesem Urzędu Regulacji Energetyki, są wymienione inwestycje niezbędne do przyłączenia nowej elektrowni szczytowo-pompowej w Kotlinie Kłodzkiej, czyli ESP Młoty. Jest to m.in. linia 400 kV Świebodzice-Ząbkowice-Dobrzeń wraz z rozbudową stacji 220/110 kV Ząbkowice o rozdzielnię 400 kV – dodaje Maciej Wapiński.
Zaznacza, że dokładny czas realizacji tej inwestycji zależy od decyzji inwestycyjnych podmiotu, który będzie budował elektrownię.
Trwają prace nad specustawą, która ma ułatwić inwestycje w elektrownie szczytowo-pompowe
Ministerstwo Klimatu i Środowiska pracuje nad specustawą mającą przyśpieszyć procesy inwestycyjne przy budowie elektrowni szczytowo-pompowych. Pod koniec 2022 r. planowano, że ustawę do końca roku przyjmie Rada Ministrów. Tak się jednak nie stało…
– Obecnie trwają prace nad projektem ustawy i – po zakończeniu szerokich konsultacji publicznych – zostanie on w najbliższym czasie przekazany do rozpatrzenia przez Stały Komitet Rady Ministrów – informuje WNP.PL biuro prasowe resortu środowiska.
Jak zapewniono, projekt ustawy był konsultowany z różnymi podmiotami.
Resort zapewnia, że już podczas opracowywania projektu korzystano ze wsparcia Zespołu Eksperckiego ds. Budowy Elektrowni Szczytowo-Pompowych, w którym szeroko reprezentowane są grupy energetyczne.
– W projekcie ustawy wprowadzono instytucję decyzji zintegrowanej, co znacznie ułatwi proces lokalizacyjny inwestycji. Określono wprost, że inwestycja w zakresie elektrowni szczytowo-pompowej jest inwestycją celu publicznego w rozumieniu przepisów o gospodarce nieruchomościami, wprowadzano instrumenty mające na celu usprawnienie procesu inwestycyjnego, takie jak odpowiednie skrócenie terminów decyzji administracyjnych, nadanie im rygorów natychmiastowej wykonalności czy też skrócenie terminów rozpatrywania przez sądy administracyjne środków zaskarżenia – mówiła w grudniu 2022 r. podczas sejmowej komisji wiceminister klimatu Anna Łukaszewska-Trzeciakowska.
Poinformowała, że „wśród inwestycji, które są najpilniejsze do realizacji w ramach rozwoju elektrowni szczytowo-pompowych, raport wymienia kompleksową modernizację elektrowni Porąbka-Żar, rozbudowę zbiornika górnego Żarnowca, rozbudowę zbiornika górnego Dychowa, wybudowanie Tolkmicka, w której inwestorem będzie spółka z grupy PKN Orlen, wybudowanie Młotów, w której inwestorem jest spółka z Grupy PGE, wybudowanie elektrowni szczytowo-pompowej Rożnów, której inwestorem jest spółka z Grupy Tauron”.
– Te trzy inwestycje powinny powstać do 2030 r. Do końca 2028 r. planowana jest realizacja w przypadku Młotów, 2029 r. – w przypadku Tolkmicka, 2030 r. – w przypadku Rożnowa 2 – zapowiedziała Anna Łukaszewska-Trzeciakowska.
Trzy projekty najbliżej realizacji: od gór po morze
Z opublikowanego w 2022 r. raportu „Rola elektrowni szczytowo-pompowych w Krajowym Systemie
Elektroenergetycznym: uwarunkowania i kierunki rozwoju” wynika, że to właśnie te trzy elektrownie są najbliższe realizacji.
Największą z nich ma być elektrownia Tolkmicko o mocy 1040 MW. Ma ona zostać wybudowana przez grupę PKN Orlen.
Zakładana pojemność energetyczna to 12 tys. MWh. Zbiornikiem dolnym ma być Zalew Wiślany, powierzchnia zbiornika górnego (planowanego sztucznego zbiornika) to 250 hektarów. Przewidywana długość rurociągu – 7 km.
Zakładano, że do końca pierwszego kwartału 2023 r. zostanie opracowane studium wykonalności tej inwestycji.
Kolejny projekt to Elektrownia Młoty o mocy 750 MW, którą ma realizować grupa PGE. Jezioro (czyli zbiornik dolny) ma 2,5 km długości oraz 400-800 m szerokości, a zbiornik górny na szczycie Zamkowej Kopy (784 m. n.p.m.) powinien mieć głębokość 22 m.
Trzeci projekt – Elektrownia Rożnów 2, którą zamierza wybudować grupa Tauron, ma mieć moc 700 MW, a pojemność energetyczna ma sięgnąć 3500 MWh.
Zbiornikiem dolnym stanei się Jezioro Rożnowskie, a zbiornik górny będzie miał długość ok. 1000 m, szerokość od 320 do 560 m, a wysokość nasypów średnio wyniesie 30 m (maksymalnie 60 m).
