Jak wskazuje CBOS, choć krytycyzm w ogólnych ocenach sytuacji w kraju minimalnie się zmniejszył, nadal ponad połowa ankietowanych (52 proc., o 2 pkt. procentowe mniej niż w sierpniu) uważa, że sytuacja w Polsce zmierza w złym kierunku. Dobrze rozwój sytuacji w kraju ocenia jedynie 30 proc. ankietowanych. Przewagę negatywnych ocen ogólnej sytuacji w kraju CBOS notuje systematycznie od września ubiegłego roku.
Relatywnie najlepiej sytuację w Polsce oceniają starsi respondenci: mający od 55 do 64 lat (38 proc. ocen pozytywnych) i – przede wszystkim – od 65 roku życia wzwyż (47 proc.). Zadowoleni z sytuacji w Polsce są również osoby z wykształceniem podstawowym (45 proc.) i zasadniczym zawodowym (40 proc.), a także respondenci, którzy średnio zarabiają w ciągu miesiąca per capita od tysiąca do 1 tys. 499 zł (46 proc.).
Niezadowolenie z kierunku rozwoju sytuacji w kraju wyrażają najczęściej najmłodsi respondenci, mający od 18 do 24 lat (73 proc.), a także ci, najlepiej wykształceni i dobrze sytuowani. Tutaj aż 69 proc. badanych z wykształceniem wyższym oraz 73 proc. mających do dyspozycji miesięcznie co najmniej 3 tys. zł na osobę oceniają źle sytuację w Polsce.
Dalsza część tekstu pod materiałem wideo.
Podobnego zdania są również mieszkańcy dużych miast, liczących od 100 tys. do 499 tys. 999 mieszkańców (65 proc.) lub więcej (68 proc.). Względnie najlepiej sytuację w kraju oceniają emeryci (46 proc.), renciści (45 proc.) oraz rolnicy (41 proc.). Z kolei najbardziej krytyczni w ocenach są natomiast specjaliści i kadra kierownicza (71 proc.), średni personel, technicy (67 proc.), właściciele firm (69 proc.) oraz uczniowie i studenci (72 proc.).
Autorzy sondażu CBOS wskazują, że postrzeganie sytuacji w kraju zależy jednak przede wszystkim od orientacji politycznej i światopoglądowej oraz preferencji partyjnych. Podczas gdy ponad połowa badanych deklarujących prawicowe poglądy polityczne (57 proc.) uważa, że sprawy w kraju idą w dobrym kierunku, to większość ankietowanych identyfikujących się z lewicą (83 proc.) lub politycznym centrum (59 proc.) jest przeciwnego zdania.
Zadowoleniu z rozwoju sytuacji w kraju sprzyja religijność. Z kolei nieuczestniczący w praktykach religijnych lub robiący to sporadycznie najczęściej źle oceniają sytuację w kraju (odpowiednio 71 proc. i 65 proc.). W elektoratach ugrupowań cieszących się obecnie największym poparciem społecznym rozwój sytuacji w kraju dobrze oceniają jedynie zdeklarowani wyborcy PiS. Sympatycy ugrupowań opozycyjnych, ale także osoby niemające sprecyzowanych poglądów politycznych oraz niegłosujący na ogół wyrażają niezadowolenie z kierunku, w jakim zmierzają sprawy w kraju.
CBOS wskazuje, że wzrósł pesymizm w prognozach dotyczących ogólnej sytuacji w kraju. Ponad dwie piąte badanych, czyli ok. 41 proc., waża, że w ciągu najbliższego roku sytuacja w Polsce ulegnie pogorszeniu. To o cztery pkt. proc. więcej niż w sierpniu. Pozostali sądzą na ogół, że nic się nie zmieni. Taką odpowiedź wskazało 28 proc. respondentów, czyli o cztery pkt. mniej niż poprzednio. Poprawy spodziewa się natomiast niespełna co piąty ankietowany (18 proc.).
Minimalnie gorsze niż w sierpniu są też oceny sytuacji politycznej. Blisko połowa badanych, bo aż 48 proc., źle ocenia sytuację polityczną w kraju. Pozostali częściej określają ją jako „ani dobrą, ani złą” (26 proc.), niż uważają ją za dobrą (17 proc.). Niezadowolenie z obecnej sytuacji politycznej wyrażają najczęściej osoby identyfikujące się z lewicą (83 proc.), ale także blisko połowa lokujących swoje poglądy polityczne w centrum (49 proc.). Dobrym ocenom sytuacji politycznej sprzyjają prawicowe poglądy polityczne, choć odsetek zadowolonych także wśród nich nie jest duży (35 proc.).
Lepiej niż przeciętnie sytuację polityczną w kraju postrzegają osoby w wieku 55-64 lata (24 proc. ocen pozytywnych) i starsze (28 proc.), badani z wykształceniem podstawowym (27 proc.) i zasadniczym zawodowym (24 proc.), ankietowani o miesięcznych dochodach per capita od tysiąca do 1 tys. 499 zł (24 proc.). Krytycznie oceniają ją przede wszystkim młodsi respondenci, szczególnie osoby w wieku od 18 do 24 lat (68 proc.), mieszkańcy miast liczących od 100 tys. do 499 tys. 999 ludności (61 proc.) i większych (66 proc.), a także respondenci najlepiej sytuowani i wykształceni (66 proc. ankietowanych z wykształceniem wyższym, 70 proc. deklarujących nie mniej niż 3 tys. zł per capita miesięcznie).
Szczególnie często niezadowolenie z sytuacji politycznej wyrażają uczniowie i studenci (73 proc.). Dość stabilne są przewidywania dotyczące sytuacji politycznej. Największa część badanych, 42 proc., respondentów, nie spodziewa się istotnych zmian w tym obszarze w ciągu najbliższych dwunastu miesięcy. Pozostali częściej sądzą, że sytuacja polityczna pogorszy się (31 proc.), niż uważają, że będzie lepiej (10 proc.).
CBOS podaje, że nieco gorsze niż w sierpniu są oceny sytuacji gospodarczej. Co trzeci badany źle ocenia sytuację gospodarczą. Niemal tyle samo (31 proc.) sądzi, że jest ona dobra. Niewiele mniej osób, 29 proc. respondentów, określa ją jako „ani dobrą, ani złą”. O ile ponad połowa ankietowanych deklarujących prawicowe poglądy polityczne (54 proc.) dobrze ocenia kondycję polskiej gospodarki, o tyle zbliżony odsetek badanych identyfikujących się z lewicą (56 proc.) ocenia ją źle. Dobrym ocenom sytuacji gospodarczej również tutaj sprzyja religijność, częsty udział w praktykach religijnych. W elektoratach dobrze stan gospodarki oceniają ponownie wyborcy PiS, źle – zwolennicy ugrupowań opozycyjnych.
Zróżnicowanie opinii o sytuacji gospodarczej ze względu na cechy społeczno-demograficzne układa się dość podobnie jak w przypadku ocen sytuacji ogólnej oraz politycznej. Jako dobrą stosunkowo najczęściej postrzegają ją ludzie starsi (52 proc. badanych w wieku 65 ), osoby z wykształceniem podstawowym (44 proc.) i zasadniczym zawodowym (41 proc.), ankietowani o miesięcznych dochodach per capita od tysiąca do 1 tys. 999 zł (41 proc.).
Częściej niż przeciętnie krytycznie o sytuacji gospodarczej wypowiadają się osoby do 44 roku życia (41 proc.), mieszkańcy dużych miast – liczących od 100 tys. do 499 tys. 999 mieszkańców (43 proc.) lub więcej (47 proc.). Podobnie odpowiadają również ankietowani, którzy są najlepiej wykształceni i sytuowani (47 proc. badanych z wykształceniem wyższym, 50 proc. respondentów o miesięcznych dochodach per capita co najmniej 3 tys. zł). Do najgorzej oceniających sytuację gospodarczą należą właściciele firm (52 proc.).
Nieco więcej osób niż w sierpniu oczekuje zmian w sytuacji gospodarczej, przy czym przybyło zarówno pesymistów, jak i optymistów. Pogorszenia sytuacji gospodarczej w ciągu najbliższego roku spodziewa się 33 proc. badanych (o trzy pkt. proc. więcej niż w poprzednim miesiącu), poprawy oczekuje co piąty ankietowany (20 proc., czyli o dwa pkt. więcej). Brak istotnych zmian przewiduje 32 proc. respondentów (o sześć pkt. mniej niż w sierpniu).
Minimalne pogorszenie widoczne jest także w ocenach jakości życia rodzin. Nadal jednak większość badanych, 59 proc., deklaruje, że im i ich rodzinom żyje się dobrze. Pozostali zwykle oceniają, że żyją średnio, „ani dobrze, ani złe”. Taką odpowiedź wskazało około 36 proc. respondentów. Jedynie nieliczni (5 proc.) deklaruje, że im i ich rodzinom żyje się źle.
Jak wskazuje CBOS stabilne są oceny warunków materialnych gospodarstw domowych. Ponad połowa badanych (56 proc.) ocenia je dobrze, pozostali – średnio (38 proc.), a tylko stosunkowo niewielki odsetek (5 proc.) – źle. Zadowolenie z poziomu życia swojej rodziny, a także z warunków materialnych swojego gospodarstwa domowego rośnie wraz z dochodami per capita. Wśród osób o miesięcznych dochodach na osobę wynoszących co najmniej 3 tys. zł odsetek zadowolonych z jakości życia rodziny i warunków bytowych gospodarstwa domowego przekracza 80 proc. (odpowiednio 81 proc. i 83 proc.).
Większość badanych, 51 proc., uważa, że za rok im i ich rodzinom będzie żyło się tak samo jak obecnie. Pozostali nieco częściej przewidują pogorszenie. Taką odpowiedź wskazało 19 proc., respondentów. Jedynie 16 proc. ankietowanych liczy, że w przyszłym roku na poprawę w tym względzie.
Badanie „Aktualne problemy i wydarzenia” przeprowadzono w ramach procedury mixed-mode na reprezentatywnej imiennej próbie pełnoletnich mieszkańców Polski, wylosowanej z rejestru PESEL. Badanie zrealizowano w dniach od 6 do 16 września 2021 r. na próbie liczącej 1 tys. 218 osób.
Cieszymy się, że jesteś z nami. Zapisz się na newsletter Onetu, aby otrzymywać od nas najbardziej wartościowe treści.
