Ukraiński parlament zatwierdził w czwartek w drugim czytaniu projekt nowelizacji ustawy o szkolnictwie średnim ogólnokształcącym. Przyjęta zmiana wyjmuje spod obowiązywania kontrowersyjnej ustawy o języku ukraińskim szkoły prywatne, co było jednym z wymogów Węgier i rekomendacją Komisji Weneckiej.
Za przyjęciem ustawy głosowało 327 deputowanych. Jak podaje Ukraińska Prawda, w ministerstwie oświaty Ukrainy wyjaśniono, iż ustawa przewiduje trzy modele nauczania języka ukraińskiego w szkołach. Jeden z modeli został opracowany dla uczniów szkół z nauczaniem w języku mniejszości narodowej, będącym jednocześnie jednym z języków UE.
Z przyjętych przepisów wynika, że w szkole podstawowej uczniowie będą uczyć się w języku mniejszości, do której należą oraz języka państwowego (ukraińskiego). W klasie 5 co najmniej 20% zajęć będzie musiało odbywać się w języku ukraińskim ze stopniowym zwiększaniem tego udziału, aby w 9 klasie co najmniej 40% przedmiotów było nauczanych po ukraińsku. W starszych klasach co najmniej 60% rocznego czasu nauki powinno być w języku ukraińskim.
Prywatne płatne instytucje oświatowe zapewniające wykształcenie średnie ogólnokształcące będą miały prawo do swobodnego wyboru języka edukacji, przy zapewnieniu nauczania języka ukraińskiego na takim poziomie, by uczniowie posługiwali się nim zgodnie ze standardami państwowymi.
Zdaniem ukraińskiego wicepremiera ds. integracji europejskiej i euroatlantyckiej Dmytra Kułeby przyjęcie przez Radę Najwyższą tej ustawy powinno pomóc w unormowaniu stosunków Ukrainy z Węgrami. Kuleba powiedział także, że węgierski minister spraw zagranicznych został zaproszony do odwiedzenia Ukrainy.
Jak pisaliśmy, Węgry i Ukraina toczą spór o dwie kontrowersyjne ustawy godzące w prawa mniejszości narodowych na Ukrainie, w tym prawa mniejszości węgierskiej. Są to ustawa o oświacie oraz ustawa o języku ukraińskim. W obu przypadkach Komisja Wenecka wskazała, że niektóre zapisy tych ustaw godzą w prawa mniejszości. Po wejściu w życie ukraińskiej ustawy oświatowej Węgry ogłosiły blokadę integracji Ukrainy z UE i NATO do czasu zmiany kontrowersyjnych przepisów.
W przypadku ustawy oświatowej Komisja Wenecka rekomendowała Ukrainie m.in. elastyczne podejście do implementacji ustawy celem zapewnienia odpowiednim mniejszościom wysokiego poziomu nauczania w oficjalnych językach UE, a także dalsze zapewniania wystarczającej edukacji w językach mniejszości w szkołach podstawowych i średnich. Wskazano również, że okres wdrażania zmian powinien zostać wydłużony, zaś szkoły prywatne powinny zostać zwolnione z obowiązku utrzymania się nowych wymogów, zgodnie z przepisami Konwencji Ramowej. Zalecono również rozpoczęcie nowego dialogu z przedstawicielami mniejszości narodowych i stronami zainteresowanymi tymi kwestiami, a także zapewnienie, że zmiany nie wpłyną negatywnie na zachowanie dziedzictwa kulturowego mniejszości.
