Zachwycasz się panią prezydent Chorwacji? Jej poglądy nie są już tak sympatyczne

Po finałowym meczu mundialu świat pokochał prezydent Chorwacji Kolindę Grabar-Kitarović przede wszystkim za jej swojskość. Sami z zachwytem pisaliśmy, że pani polityk na czas turnieju wzięła urlop, a do Rosji przyleciała klasą ekonomiczną. Potem poznaliśmy jej poglądy polityczne. I cały urok jakby prysnął.

Fani piłki nożnej o demokratycznych poglądach mieli spory problem z Mistrzostwami Świata w Rosji. Tylko garstka bezkompromisowych kibiców od początku do końca bojkotowała mundial. Większość, wprawdzie z lekkim poczuciem winy, brała udział w karnawale organizowanym w kraju, który za nic ma osiągnięcia cywilizowanego świata. Mówimy o państwie, w którym gnębi się opozycję polityczną, prześladuje osoby homoseksualne, morduje bezdomne psy i czyni wiele innych, bardzo złych rzeczy. W lożach VIP chętnie pokazywali się tacy politycy jak: Władymir Putin, Emmanuel Macron, Muhammad ibn Salman (książę Arabii Saudyjskiej) czy Kolinda Grabar-Kitarović. A my obserwowaliśmy ich beż większej żenady.

Ta ostatnia skradła serca fanów futbolu na całym świecie. Pokazywano ją podczas każdej transmisji rewelacyjnej drużyny znad Adriatyku, a ona sprytnie te pięć minuty sławy wykorzystywała. W przeciwieństwie do reszty oficjeli Grabar-Kitarović kibicowała swojej drużynie ubrana w swojską, by nie powiedzieć “januszowatą” koszulkę z szachownicą. Ludzie w mediach społecznościowych, od prawa do lewa, ścigali się w dostarczaniu sympatycznych informacji na temat jej zachowania. Hitem stał się news o tym, że pani Kolindra przyleciała do Rosji w ramach urlopu, tym samym pokazując, że jest normalną obywatelką, która nie balowała na koszt podatnika. Nie mówiąc już o viralowych fotkach, na których Grabar-Kitarović jako jedyna nie miała nad głową parasola i w strugach deszczu wręczała medale.

Nikt w trakcie mistrzostw, w tym my, nie informował o tym, co powinno być najważniejsze w ocenie pani polityk – o jej poglądach. A tutaj pojawiają się pewne komplikacje, bo okazuje się, że chorwacka prezydent jest historyczną rewizjonistką, która w mniej lub bardziej otwarty sposób wspiera tradycję ustaszy – chorwackiego ruchu faszystowskiego z lat 30. XX w., który dążył do powołania wielkiego, etnicznie homogenicznego państwa chorwackiego i miał na swoim koncie czystki etniczne. Łączna liczba ofiar ustaszy waha się od 100 tys. do nawet 600 tys., co klasyfikuje ich działania w kategorii ludobójstwa.

Temat Grabar-Kitarović w wyczerpujący sposób na łamach „Polityki” opisał Mateusz Mazzini. Wprowadzając w skomplikowany kontekst chorwackiej polityki, autor artykułu przypomina, że – podobnie jak w Polsce – również tam dyskurs przesunął się mocno na prawo. A Grabar-Kitarović dołożyła do tego swoją cegiełkę. „Kilkanaście lat temu do codziennego użytku przywrócone zostało bowiem pozdrowienie >Za dom spremni!< („Za Ojczyznę-gotowi!”), którym witali się ustasze i które było dla nich ekwiwalentem nazistowskiego Sieg Heil! (…) Rok temu w wywiadzie telewizyjnym [Grabar-Kitarović] stwierdziła, że Za dom spremni! to stare, tradycyjne, rdzennie chorwackie przywitanie i nie można przypisywać go jedynie ustaszom. Zdanie to jednak ma mniej więcej tyle historycznego sensu, co definiowanie swastyki jako pochodzącego z sanskrytu symbolu szczęścia” – pisze dziennikarz. By zrozumieć ciężar gatunkowy słów Grabar-Kitarović, Mazzini porównuje jej zachowanie do sytuacji, w której Mateusz Morawiecki czy Andrzeja Duda przy okazji mundialu wykrzyczeliby „Śmierć wrogom ojczyzny!”.

Grabar-Kitarović swój nacjonalizm wyraźnie zaznaczyła w debacie na temat migracji, która odbyła się w całej Europie. I tutaj niemiła niespodzianka – Grabar-Kitarović, ramię w ramię z politykami Prawa i Sprawiedliwości oraz Wiktorem Orbanem, podgrzewała islamofobiczne nastroje, multiplikowała mity na temat uciekinierów oraz podsycała strach. Twierdziła, że do Europy nie przyjeżdżają uchodźcy, a tzw. migranci ekonomiczni, których trzon stanowią dorośli mężczyźni. – Powinni walczyć w wojnie – stwierdziła w jednym z wywiadów, zupełnie ignorując skalę dramatu, jaki spotkał przybyszów z Syrii, Erytrei czy Nigerii. Powtarzała te same szkodliwe bzdury, które od 2015 roku słyszymy z ust polityków Prawa i Sprawiedliwości.

Prezydent Chorwacji da się lubić, bo jej zachowanie jest bliskie zwykłemu obywatelowi. Trudno jednak nie odnieść wrażenia, że daliśmy się wmanewrować w maskaradę politycznych PR-owców, którzy perfidnie wykorzystali naszą uśpioną czujność. Bo przecież łatwiej nacisnąć przycisk udostępnij i zgarnąć kilka lajków, niż poczytać o tym, jak ta sympatyczna pani spogląda na świat. Nasze lenistwo tym samym degeneruje świat poważnej polityki, bo na czele rządów coraz częściej stają showmani, a nie geniusze.

PAWEŁ KORZENIOWSKI, NOIZZ.PL