Stany Zjednoczone ogłosiły w czwartek zamiar wyjścia z międzynarodowego traktatu o otwartych przestworzach, będącego elementem postzimnowojennej architektury bezpieczeństwa w Europie. Stronami traktatu jest 35 państw, w tym Polska – podaje agencja Reutera.
Początki Traktatu o otwartych przestworzach sięgają 1955 roku, kiedy prezydent USA Dwight Eisenhower zaproponował, aby państwa pozwalały na misje zwiadowcze nad swoim terytorium. Gdy „zimna wojna” dobiegła końca, do zawarcia traktatu doprowadziła administracja George’a Busha w 1992 roku. Do umowy przystąpiło trzydzieści pięć krajów, w tym USA, Kanada, kraje europejskie (wśród nich Polska), Rosja, Turcja, Gruzja i Kazachstan. Traktat, który wszedł w życie w 2002 roku, pozwala stronom na przeprowadzanie lotów obserwacyjnych przez nieuzbrojone samoloty nad terytoriami innych sygnatariuszy. Celem umowy jest zwiększenie przejrzystości działań wojskowych.
Jak podaje PAP, administracja Donalda Trumpa poinformowała zagranicznych partnerów o zamiarze wyjścia z traktatu. Według agencji Reutera zgodnie z zapisami traktatu wycofanie USA nastąpi formalnie za sześć miesięcy.
Nieoficjalnie Reuters dowiedział się, że amerykańska decyzja zapadła po półrocznym przeglądzie, podczas którego stwierdzono „liczne przypadki” niewywiązywania się Rosji z postanowień traktatu. „W trakcie tego przeglądu stało się zupełnie jasne, że pozostanie stroną traktatu o otwartych przestworzach nie leży już w interesie Ameryki” – powiedział agencji jeden z urzędników. Wycofanie się USA miano też poprzedzić szerokimi konsultacjami z sojusznikami.
Według Amerykanów Rosjanie mieli m.in. ograniczać możliwość przelotów nad Moskwą, Czeczenią, obwodem kaliningradzkim oraz w pobliżu Abchazji i Osetii Południowej.
Jak stwierdza Reuters, niektórzy eksperci obawiają się, iż wypowiedzenie traktatu przez USA spowoduje wycofanie się z niego Rosji, co sprawi, że pozostałe kraje-strony traktatu nie będą mogły wykonywać lotów obserwacyjnych nad Rosją, co osłabi bezpieczeństwo europejskie.
Przypomnijmy , że zamiar wycofania USA z traktatu o otwartych przestworzach sygnalizowano już w październiku ubiegłego roku.
Agencje podkreślają, że jest to druga umowa z zakresu bezpieczeństwa w Europie, po traktacie INF (o likwidacji pocisków rakietowych pośredniego i średniego zasięgu) , z której USA wycofują się za prezydentury Donalda Trumpa.
