Pierwsza w historii wizyta polskiego prezydenta w Australii przeszła na Antypodach całkowicie niezauważona. A przy okazji uwypukliła podziały wśród Polonii. Plus jest jeden: wyprawa może przynieść korzyści gospodarcze.
Nasz prezydent, Andrzej Duda znany z zamiłowania do nart i wycieczek bez realnych celów (Meksyk, USA…) zaraz, zaraz bym nie skłamał, Prezydent Duda za każdym razem odwiedza naszą Polonię i dzieci machające biało-czerwonymi chorągiewkami, w młodzież przecież trzeba inwestować.
Przy tej okazji postanowił pojechać do Australii, a by nie wyszło na to, że chciał w okresie letnim poszukać śniegu, koronnym jego celem miały być rozmowy w sprawie tych fregat. No i premier Morawiecki zrobił mu psikusa w stylu chłopców w krótkich majteczkach, zablokował całą sprawę a prezydent o tym dowiedział się od ludzi postronnych, siedząc już na przysłowiowych walizkach. Ja ci zrobię na złość, zawetuję ustawę, ty mi zrobisz na złość, zablokujesz fregaty. No i pojechał Duda z innymi do Australii, po co? Tego to już chyba nawet „najwyższy” nie wie. Piękny obraz spójności naszej polityki, czyż można się dziwić, że nie jesteśmy w stanie dogadać się z krajami Europy, gdy na naszym podwórku dyplomacja na poziomie przedszkola? Chcą rządzić krajem a psikusy jak gówniarze sobie robią.
Andrzej Duda był pierwszym polskim prezydentem w Australii. Spędził tam cztery dni, ale trudno powiedzieć, by odniósł dyplomatyczny sukces. Prezydent spotkał się m.in. z Gubernatorem Generalnym Australii Peterem Cosgrove’em, gubernator stanu Victoria Lindą Dessau oraz delegacją rządową (m.in. minister obrony Lindą Dessau). Zapowiadane spotkanie „w cztery oczy” z premierem kraju Malcolmem Turnbulem skończyło się po kilku minutach i formalnym powitaniu Dudy przez szefa rządu.
Mimo tak długiej wizyty, ani razu obecność polskiego prezydenta nie przebiła się do szerszej świadomości Australijczyków. W największych miejscowych mediach praktycznie nie ma było żadnej wzmianki o przyjeździe polskiego prezydenta. Pytani o nią australijscy dziennikarze nie wiedzieli, że ona się odbywa. Nic dziwnego, bo o swoim krótkim spotkaniu z Dudą nie wspomniał nawet na swoim koncie w mediach społecznościowych premier kraju Malcolm Turnbull, który dzień później ledwo przetrwał głosowanie nad wotum nieufności.
– W mediach były jedynie wzmianki o wizycie prezydenta tuż przed faktem. Ale faktycznie później była absolutna cisza. Spotkanie z Turnbullem trwało kilka minut i było czystą formalnością. Owszem, w Australii był kryzys polityczny, ale to nie był raczej powód takiego formatu – mówi WP Marek Weiss, redaktor prowadzący dwutygodnik „Polish-Australian Express”. – Ta wizyta mogła przynieść dużo dobrego, ale ostatecznie wyszło jak zawsze – dodaje.
Polonia szczęśliwa, ale podzielona
Cieniem na wizytę położyły się informacje, że Polska zrezygnuje z zapowiadanego wcześniej zakupu wycofywanych z użytku fregat klasy Adelaide dla Marynarki Wojennej. We wtorek w Sydney Duda przekonywał, że temat wciąż jest aktualny i rozmowy na ten temat będą prowadzone. Ale tego samego dnia europoseł PiS Ryszard Czarnecki stwierdził, że analizy MON wykazały, że okręty byłyby Polsce nieprzydatne i zasugerował, że pomysł zakupu fregat pochodził nie od prezydenta, lecz od australijskiej Polonii.
– Nic o tym nie wiem, o fregatach dowiedziałem się z telewizji. Owszem, jest wśród nas garstka „rycerzy dobrej zmiany”, którzy bardzo angażują się w politykę, więc być może to oni to wymyślili – mówi WP jeden z polonijnych działaczy.
Spotkania z Polonią były jednym z głównych punktów wizyty prezydenta. W Melbourne, gdzie spotkał się z gubernator stanu Victoria, uhonorował weteranów II wojny światowej i wręczył odznaczenia działaczom polonijnym. Dzień później wziął udział w mszy i spotkaniu w sanktuarium maryjnym w Marayong na przedmieściach Sydney.
– Byłem na spotkaniu w Melbourne i trzeba zaznaczyć, że było sympatycznie. Pani gubernator bardzo pochlebnie wypowiadała się o Polakach. Ale to oczywiście było czysto symboliczne – wspomina Weiss.
– Co prawda wszystko odbyło się już w nocy, po ciemku, 50 kilometrów za miastem, ale było pięknie. Kiedy zagrali polski i australijski hymn, to wzruszenie chwytało za gardło – mówi WP uczestnik drugiego spotkania. – To w końcu nasz prezydent, niezależnie od tego z jakiej jest opcji – dodał.
Nie wszyscy jednak podeszli do sprawy w ten sam sposób. Te same podziały, które są w Polsce, są obecne także na emigracji. I były widoczne podczas wizyty. W Melbourne i Sydney prezydenta przywitała grupa kilkudziesięciu demonstrantów z transparentami i koszulkami z napisem „konstytucja”.
U części australijskich Polaków wątpliwości wzbudziła też konieczność wypełnienia ankiety z danymi personalnymi przed wejściem na spotkanie w Sydney. Niektórzy widzieli w tym chęć „prześwietlenia” uczestników spotkania. Kiedy zaś zwróciliśmy się z prośbą o rozmowę do jednego z portali polonijnych, w odpowiedzi otrzymaliśmy odpowiedź „my jesteśmy z prawicy”.
Biznesowa szansa
Wedle słów prezydenta głównym celem wizyty na Antypodach miała być jednak gospodarka. W Melbourne Duda mówił o konieczności ekspansji polskiej gospodarki na nowe obszary. Australia to potęga regionalna i stale rosnący rynek, dlatego wielu widzi w tym szansę dla Polski. Jak dotąd Australia nie była zbyt ważnym partnerem gospodarczym. Wartość obrotów wyniosła w ubiegłym roku 1,3 miliarda dolarów – to mniej niż np. z Serbią czy Brazylią. Duża część polskiego eksportu to samochody Opla z fabryki w Gliwicach.
Rządzący liczą szczególnie na współpracę w obszarze energii. Oba kraje łączy stałe przywiązanie do węgla. Polska liczy tu rpzede wszystkim na australijską technologię. W trakcie wizyty polskie spółki energetyczne podpisały umowy o współpracy z australijskimi uczelniami. W Sydney Duda zainaugurował Polsko-Australijskie Forum Energetyczne, gdzie mówił o polskich ambicjach stania się „centrum energetycznym Europy Środkowo-Wschodniej”.
– Polska i polskie firmy są gotowe zaoferować Australii konkurencyjne usługi i maszyny górnicze, a z drugiej strony otworzyć się na współpracę w zakresie projektów energetycznych w naszym kraju – powiedział Duda. Podkreślał jednocześnie tym wagę zachowania niskich emisji gazów cieplarnianych. To w Australii gorący temat, bo w przeddzień wizyty Dudy w obliczu presji ze strony wewnątrzpartyjnych rywali premier Turnbull ogłosił, że jego kraj nie będzie realizował podjętych wcześniej zobowiązań w sprawie ograniczenia emisji. To wszystko w czasie, kiedy za sprawą zmian klimatu kontynent zmaga się z katastrofalną suszą, a Wielka Rafa Koralowa ulega postępującemu wymieraniu.
Zdaniem Marka Weissa, gospodarcze otwarcie się na Australię ma sens, bo kraj nastawia się na rozwój handlu z krajami Unii Europejskiej.
– Członkostwo w UE jest tu naszym głównym atutem i to faktycznie jest szansa dla naszej gospodarki. Ważne jest jednak, żeby Polska była wiarygodnym partnerem i miała silną pozycję w Europie – dodaje.
We wtorek prezydent udał się do Nowej Zelandii, gdzie spędzi dwa dni.
OSKAR GÓRZYŃSKI
