Na pomysł wydania przewodnika wpadł niemiecki fotograf Thomas Dworzak, który towarzyszył imigrantom wędrującym jesienią 2015 roku „szlakiem bałkańskim” do Europy Zachodniej i Północnej.
„Wszyscy wokół fotografowali to samo, te same historie, to samo cierpienie. Miałem wrażenie, że swoimi zdjęciami nie jestem w stanie wnieść niczego nowego” – relacjonuje Dworzak, który zaobserwował, że tzw. uchodźcy mieli mnóstwo pytań. „Interesowały ich bardzo praktyczne kwestie: Jak złożyć wniosek o azyl w Belgii? Jak funkcjonuje tamtejszy system opieki zdrowotnej?” – tłumaczy.
Fotograf postanowił zrobić więcej niż aplikacje czy sieci społecznościowe. W listopadzie 2016 po niecałym roku pracy ukazał się przewodnik „Europa. An Illustrated Introduction to Europe for Migrants and Refugees” wprowadzający w życie w Unii Europejskiej. Dostępny jest dla każdego w wersji elektronicznej i bezpłatnie. Pierwszy nakład około 5 tys. drukowanych egzemplarzy otrzymały organizacje pozarządowe, centra uchodźcze i organizacje pomagające imigrantom.
Przewodnik pisany jest w czterech językach (angielskim, francuskim, arabskim i perskim) zawiera nie tylko praktyczne wskazówki, ale opowiada historię UE i jej najważniejsze założenia. Nie są to suche informacje, gdyż bazują na osobistych relacjach dziennikarzy, pisarzy i imigrantów, którzy sami przed laty wybrali życie w innym kraju. Prócz tego znajdują się tam zdjęcia dokumentujące historię Europy. Wśród zdjęć, które udostępniła prestiżowa agencja, nie brakuje obrazów powojennych Niemiec czy zniszczonych wojną Bałkanów.
Nowojorska dziennikarka Alia Malek, która sprawowała redakcyjną pieczę nad przewodnikiem, wyjaśnia, że zamiarem autorów było pokazanie imigrantom, że Europa nie zawsze była pokojową wspólnotą i że również Europę nękały konflikty militarne. „Pisząc o tym, dajemy uchodźcom nadzieję i pojednanie” – mówi Alia Malek.
Przewodnik dostarcza praktycznych informacji. Dworzak sfotografował znaki, automaty biletowe, kosze na śmieci, opakowania i inne banalne rzeczy, które w krajach, z których przybywają tzw. uchodźcy, mogą wyglądać zupełnie inaczej. Przewodnik prezentuje też w pigułce wiedzę na temat 10 najbardziej popularnych wśród imigrantów krajów, m.in. Niemiec, Szwecji, Austrii, Francji czy Wielkiej Brytanii. Imigranci dowiadują się m.in. o tradycjach, kuchni, kinie, literaturze i religii. Praktyczne informacje dotyczą też środków transportu, opieki zdrowotnej, edukacji i pracy. Przewodnik zawiera ponadto adresy instytucji i organizacji udzielających pomocy imigrantom.
Wśród tych 10 krajów nie znajduje się Polska, jednak obok osobistych losów polskich emigrantów można przeczytać m.in. o sięgającej XIV wieku historii islamu w Polsce. Chodzi o Tatarów, którzy przybyli z Azji Centralnej i osiedlili się w Wielkim Księstwie Litewskim. Autorzy przewodnika piszą, że dzisiaj w Polsce mieszka ok. 1,5 – 5 tys. Tatarów, głównie w północno-wschodniej części kraju, a meczety można spotkać w Warszawie, Gdańsku, Poznaniu, Bohonikach i Kruszynianach. Przewodnik wspomina, że Polska odmówiła udziału w relokacji uchodźców, a Węgry postawiły ogrodzenie, by „utrzymać Europę chrześcijańską”.
Autorzy i wydawcy przewodnika po Europie postawili na dialog. „Europejczycy i uchodźcy mają okazję do zbliżenie się dzięki wspólnemu doświadczeniu” – stwierdza Alia Malek.
DW.COM
