Rząd dostał jasne instrukcje. Coraz głośniej o nowym podatku. Chodzi o kilka milionów osób

Taki podatek w Polsce budzi wielkie emocje, jednak już od lat funkcjonuje w innych krajach europejskich, m.in. we Francji i w Niemczech. Stawki tego podatku zazwyczaj wynoszą od 0,5 proc. do 3 proc. wartości nieruchomości. Gdyby został ustalony w wysokości 1 proc. wartości mieszkania lub domu, za lokal wart 500 tys. zł stawka podatku katastralnego wyniosłaby 5 tys. zł. Z kolei właściciel domu o wartości 1 mln zł płaciłby 10 tys. zł.

I choć temat wprowadzenia katastru wraca regularnie, tym razem stał się tematem kampanii. Kandydat na prezydenta RP Karol Nawrocki zadeklarował nawet konstytucyjne zabezpieczenie, że taka danina nie zostanie jednak wprowadzona – o ile on zostanie prezydentem.

Resort finansów konsekwentnie twierdzi, że nie ma mowy w prowadzeniu podatku katastralnego. Jednak nie wszyscy w rządzie mówią jednym głosem – minister rozwoju, Krzysztof Paszyk, który ostatnio został zapytany o wprowadzenie katastru, odpowiedział tylko tak: „to jest temat na dłuższą rozmowę”.

Rząd dostał instrukcje. Trzeba wprowadzić nowy podatek od nieruchomości

Jednak rząd dostał wyraźnie rekomendacje z Międzynarodowego Funduszu Walutowego i OECD w tej sprawie. „Polska powinna przejść na system opodatkowania nieruchomości oparty na jej wartości, stosowany w większości krajów OECD, który dokładniej odzwierciedlałby wartość gruntów i byłby bardziej progresywny i wydajny. Obecny system jest słabym wskaźnikiem zamożności i zdolności płatniczej podatników, ponieważ nie uwzględnia innych (niż powierzchnia — przyp. red.) cech nieruchomości i jej lokalizacji, która jest kluczowym czynnikiem determinującym jej wartość” – czytamy w raporcie OECD.

Podatek katastralny. Ekspert mówi o „niezadowoleniu społecznym”

– W mojej ocenie partia, która wprowadziłaby podatek katastralny w Polsce definitywnie pożegnałaby się z poparciem społecznym. Trudne byłoby nawet wprowadzenie podatku od pustostanów i to pomimo faktu, że narażałoby rząd na mniejsze niezadowolenie społeczne – mówi „Faktowi” Bartosz Turek ekspert HREIT. Jak podkreśla, wymagałoby to stworzenia nowego systemu zbierania informacji o 16 milionach mieszkań. – Czy jest to realistyczne, to każdy może odpowiedzieć sobie sam. Przypomnę jednak, że od lat nie jest możliwe w naszym kraju udostępnienie informacji o cenach transakcyjnych mieszkań. Nie wiemy nawet ile mieszkań jest w Polsce wynajmowanych, a system meldunkowy jest fikcją. Politycy mają więc świadomość, że Polacy chwalą sobie prywatność i zbyt daleko idąca ingerencja w prawo własności spotkałaby się z dużym oporem społecznym. Nie zapominajmy ponadto, że pieniądze, za które ktoś kupił sobie mieszkanie podlegały już wcześniej sporemu opodatkowaniu i oskładkowaniu. Wprowadzenie podatku katastralnego oznaczałoby, że wcześniej już opodatkowane i oskładkowane dochody wydane na nieruchomości (a sam zakup nieruchomości też jest opodatkowany) podlegałyby jeszcze kolejnej daninie – twierdzi ekspert w rozmowie z „Faktem”.

Podatek katastralny uderzy w wynajmujących

Wprowadzenie podatku katastralnego miałoby też wpływ na poziom czynszów najmu, bo właściciele mieszkań na wynajem — obarczeni dodatkowym podatkiem — w naturalny sposób próbowaliby przerzucić nową daninę na lokatorów. Zwolennicy podatku katastralnego podnoszą natomiast, że wprowadzenie podatku katastralnego przyczyniłoby się do spadku poziomu pustostanów, ograniczyłoby wzrost cen mieszkań i doprowadziłoby do efektywniejszego wykorzystania istniejących nieruchomości. – W mojej ocenie koszty są w tym przypadku wyższe niż potencjalne korzyści. Nawet w ograniczonej formie – np. podatek katastralny od drugiego mieszkania – dotknąłby w Polsce co najmniej kilku milionów osób. Skala może jest i trochę niż liczba osób mieszkających w blokach z wielkiej płyty, ale wciąż jest to bardzo duża część wyborców – podkreśla Bartosz Turek.

Jak dodaje, wprowadzenie podatku katastralnego wymagałoby zmian też w innych podatkach i to nie tylko lokalnych (np. podatek od nieruchomości), ale też w podatkach PIT i CIT, bo gminy dostają część wpływów podatkowych z tych tytułów. – Po prostu, jeśli miałby zostać wprowadzony podatek katastralny, to należałoby obniżyć stawki podatków dochodowych, a to wcale nie byłoby takie proste – wskazuje ekspert.