Legislacyjny worek pod przykryciem zmian w Agencji Mienia Wojskowego

MON chciałby zlecać więcej zadań Agencji Mienia Wojskowego , a przy okazji w nowelizacji ustawy o AMW znalazły się także interesujące zmiany w przepisach o zakwaterowaniu sił zbrojnych, emeryturach wojskowych oraz porządkujące ustawę o obronie Ojczyzny.

Projekt nowelizacji ustawy o Agencji Mienia Wojskowego oraz niektórych innych ustaw został opublikowany na stronie Rządowego Centrum Legislacji i wysłany do konsultacji międzyresortowej.

Zmiany w ustawie o AMW

Celem projektu jest umożliwienie Agencji Mienia Wojskowego „efektywniejszej realizacji zadań na rzecz obronności i bezpieczeństwa państwa”. Chodzi o rozszerzenie katalogu zlecanych jej zadań, a “w szczególności inwestycji w zakresie obiektów, które mogą być wykorzystane bezpośrednio na potrzeby sił zbrojnych”. Zmiany mają się też przysłużyć podniesieniu poziomu przygotowania obronnego społeczeństwa, dzięki m.in. udostępnieniu obiektów cywilom zainteresowanych np. uprawianiem strzelectwa czy szkoleniami.

Ponadto AMW po zmianach nie będzie traktowana przez niektóre gminy jako przedsiębiorca, który posiadając, wynajmując lub sprzedając nieruchomości przekazane z wojska lub z innych służb mundurowych prowadzi w tym zakresie działalność gospodarczą. Próbowano w ten sposób obciążać Agencję podatkiem od nieruchomości.

Agencja będzie mogła wykonywać zadania (projektowanie, budowanie, nadzór autorski, przebudowy i remonty, dostawy i usługi związane z inwestycjami) przy pomocy tworzonych przez siebie spółek i towarzystw budownictwa społecznego. AMW będzie tez mogła pozyskiwać mieszkania budowane przez spółkę AMW TBS Kwatera, aby kwaterować w nich żołnierzy zawodowych.

Agencja nie będzie już musiała zamieszczać ogłoszeń o przetargach o sprzedaży mienia w prasie ogólnokrajowej lub lokalnej – wystarczą ogłoszenia w internecie. Zaoszczędzone środki mają zasilać Fundusz Wsparcia Sił Zbrojnych i Fundusz Modernizacji Bezpieczeństwa Publicznego.

Zakwaterowanie sił zbrojnych

W ustawie z 22 czerwca 1995 r. o zakwaterowaniu Sił Zbrojnych RP (Dz. U. z 2022 r. poz. 1623) zakłada się, że żołnierze zawodowi, którzy nabyli prawo do emerytury – zachowają prawo do upustu w cenie mieszkania w wysokości 95 procent. Zmiana jest konieczna dla zachowania uprawnień do pomniejszenia w cenie sprzedaż lokalu mieszkalnego, które dotychczas to uprawnienie posiadali żołnierzy służby stałej, którzy nabyli prawo do emerytury wojskowej.

Dostosowany do sytuacji na rynku ma zostać sposób obliczania zryczałtowanych kosztów przygotowania lokali mieszkalnych do sprzedaży. Ma to wyeliminować sytuacje, w których Agencja pobiera koszty, które nie pokrywają jej wydatków.

Przygotowywany projekt ma także spełniać zgłaszany przez kadrę postulat rozszerzenia katalogu osób uprawionych do odpłatnego zakwaterowania w internatach albo kwaterach internatowych.

AMW będzie mogła zakwaterować w internacie lub kwaterze internatowej żołnierza zajmującego lokal lub kwaterę w miejscowości innej niż miejsce pełnienia służby, pod warunkiem, że zaspokojone zostaną potrzeby żołnierzy uprawnionych do bezpłatnego kwatery w internacie.

Stabilności socjalnej żołnierzy zawodowych i ich rodzin ma służyć ograniczenie podwyżek opłat za lokale mieszkalne zajmowane przez żołnierzy, emerytów i rencistów wojskowych, wdowy po żołnierzach, emerytach oraz dzieci żołnierzy. Przy ustalaniu współczynnika świadczenia mieszkaniowego będzie można uwzględnić szczególne znaczenie garnizonu dla obronności kraju.

Kolejna zmiana dotyczy art. 48d ust. 10 ustawy o zakwaterowaniu. Jest on dostosowany do art. 208 ust. 6 ustawy o obronie Ojczyzny, a więc sytuacji żołnierzy skierowanych przez dowódcę jednostki wojskowej do wykonywania zadań służbowych poza jednostką wojskową – na okres nie dłuższy niż 6 miesięcy. Ponieważ skierowanie ma charakter krótkotrwały, przepis art. 48d ust. 10 gwarantowałby tym żołnierzom stabilność w wypłacie świadczenia mieszkaniowego i miał umożliwić wypłatę świadczenia wg dotychczasowego garnizonu bez konieczności składania nowego wniosku o wypłatę świadczenia mieszkaniowego.

Żołnierzom uprawnionym do bezpłatnego zakwaterowania w internacie lub kwaterze internatowej nie będą naliczane opłaty za nadmetraż, jeżeli nie będzie lokalu zgodnego z przysługującymi im uprawnieniami. Proponuje się, żeby w sytuacji:

gdy żołnierz zawodowy otrzyma miejsce w internacie albo kwaterze internatowej o większej powierzchni użytkowej podstawowej niż powierzchnia maksymalna – wówczas – nie będzie ponosił, z tego tytułu, opłat. W razie pozyskania miejsca zgodnego z uprawnieniami, dyrektor oddziału regionalnego Agencji Mienia Wojskowego przydziela żołnierzowi normatywne miejsce w internacie albo kwaterze internatowej. W sytuacji, gdy żołnierz odmawia jego przyjęcia ponosi odpłatność za nadmetraż, począwszy od dnia, w którym zaproponowano mu miejsce zgodne z jego uprawnieniami;
gdy żołnierz zawodowy otrzyma miejsce w internacie albo kwaterze internatowej o mniejszej powierzchni użytkowej podstawowej niż powierzchnia minimalna – w takiej sytuacji żołnierz musi wyrazić pisemną zgodę na przydzielenie takiego miejsca.

Proponuje się, aby do wyliczeń kosztów utrzymania nieruchomości był brany wskaźnik przeliczeniowy kosztu odtworzenia 1 m2 powierzchni użytkowej budynków mieszkalnych ustalany przez wojewodę odrębnie dla każdego województwa i miasta będącego siedzibą wojewody, a nie jak dotychczas przez prezesa Agencji Mienia Wojskowego. Zastosowanie tego. wskaźnika przeliczeniowego ogłaszanego przez wojewodę pozwoli na zróżnicowanie opłat za używanie lokali mieszkalnych w zależności od ich lokalizacji i lokalnych uwarunkowań związanych z kosztami utrzymania nieruchomości i płacami osób zajmujących lokale mieszkalne na danym terenie

Nie takie drobne zmiany w ustawie o obronie Ojczyzny

Projektowane zmiany w ustawie o obronie Ojczyzny – jak czytamy w uzasadnieniu do niej – mają na celu wyeliminowanie błędnych odesłań w ustawie, jak również oczywistych omyłek pisarskich, a także wprowadzenie szeregu zmian dostosowawczych, które wynikły w trakcie prac legislacyjnych nad aktami wykonawczymi do tej ustawy. Z analizy tych zmian wynika, że nie są to drobne poprawki. Chodzi o:

Zmianę art. 80 tej ustawy, która dotyczy dopuszczenia możliwości skierowania na kurs (np. prawa jazdy) osoby ubiegającej się o powołanie do czynnej służby wojskowej jeszcze przed rozpoczęciem służby i określenie w umowie obowiązku zwrotu kosztów w przypadku, gdy osoba taka nie podejmie służby wojskowej. Proponowana zmiana rozszerza taką możliwość w odniesieniu do innych form służby (np. w WOT);
Proponuje się aby osoby, które ubiegają się o przyjęcie na studia wojskowe były kierowane do komisji lekarskiej, która jednocześnie orzeknie o ich zdolności do dobrowolnej zasadniczej służby wojskowej oraz do zawodowej służby wojskowej. Żołnierze, którzy studiują w uczelni wojskowej, na pierwszym roku nauki są żołnierzami dobrowolnej zasadniczej służby wojskowej, natomiast na kolejnych latach pełnią zawodową służbę wojskową;
W art. 82 ust. 2 zaproponowano wydłużenie 2 – dniowego okresu trwania procedury powołania osoby ubiegającej się o powołanie do dobrowolnej zasadniczej służby wojskowej odbywanej na pierwszym roku nauki w uczelni wojskowej. Ma umożliwić wydanie orzeczenia o zdolności do pełnienia zawodowej służby wojskowej (na kolejnych latach nauki) i po jej zakończeniu;
Zmiana w 87 ma na celu dopuszczenie możliwości zmiany kategorii zdrowia D (czyli niezdolny do służby wojskowej) na kategorię zdrowia A (zdolny do służby wojskowej). Proponuje się aby zmiana kategorii służby wojskowej była niedopuszczalna tylko wobec osób uznanych za trwale niezdolnych do pełnienia służby wojskowej (posiadających nadaną kategorię zdrowia E). Obecnie taka możliwość jest wyłączona również wobec osób posiadających kategorię zdrowia D. Ta zmiana umożliwi osobom, u których nastąpiła poprawa stanu zdrowia (np. w wyniku zastosowania w leczeniu nowych technologii medycznych) uzyskanie zdolności do pełnienia służby wojskowej;
Kolejna zmiana ma na celu umożliwienie przystąpienia do postępowania rekrutacyjnego w uczelni wojskowej, szkole podoficerskiej, ośrodku szkolenia lub centrum szkolenia przez osobę, która nie ukończyła jeszcze 18 roku życia. Sytuacja ta jest wynikiem możliwości rozpoczęcia nauki w szkole podstawowej przez dzieci w wieku 6 lat, co oznacza, że mogą one ukończyć naukę w szkole średniej przed ukończeniem 18 roku życia;
Istotną sprawą dla podchorążych jest wyłączenie 40 godz. tygodniowej normy czasu służby wobec żołnierzy zawodowych pobierających naukę w uczelniach wojskowych (od 2 do 5 roku nauki), z jednoczesnym zagwarantowaniem im prawa do wypoczynku (11 godz. w każdej dobie);
W art. 228 ust. 1 pkt 6 zaproponowano, by żołnierza skazanego na karę pozbawienia wolności lub aresztu wojskowego z zawieszeniem jej wykonania można pozostawić w służbie wojskowej (można zwolnić), w przeciwieństwie do żołnierza skazanego na karę bez warunkowego jej zawieszenia, którego należy zwolnić na podstawie art. 226 ust. 1;
wliczenie do okresu 2 lat służby w Aktywnej Rezerwie (wymaganego do powołania do zawodowej służby wojskowej) okresów pełnienia służby nie tylko w aktywnej rezerwie, ale również w innej służbie wojskowej (np. dobrowolnej zasadniczej służbie wojskowej oraz terytorialnej służbie wojskowej;
przyznanie nieodpłatnych świadczeń zdrowotnych żołnierzom uczestniczącym w szkoleniach i ćwiczeniach. Aktualnie świadczenia te przysługują tylko w razie ćwiczeń i szkoleń poligonowych. Tymczasem żołnierze odbywają ćwiczenia i szkolenia nie tylko na poligonach, ale również poza nimi (np. w okresie epidemii COVID-19 czy podczas służby związanej z ochroną granicy państwowej;
W art . 293 zaproponowano korzystne zmiany przyznawania żołnierzom zawodowym świadczeń socjalno – bytowych. Zakładają one w ust. 1 i 4, dopuszczenie możliwości przyznania niektórych świadczeń żołnierzom nie posiadającym członków rodziny;
Zaproponowano wprowadzenie możliwości dokonywania pomiaru trzeźwości żołnierzy przez osobę upoważnioną przez dowódcę jednostki wojskowej;
W projekcie ustawy przewiduje się także wypłatę świadczenia motywacyjnego żołnierzom zawodowym w przypadku przebywania przez nich na urlopie szkoleniowym, wypoczynkowym, zdrowotnym oraz aklimatyzacyjnym. Zaproponowana zmiana ma na celu jednoznaczne przesądzenie, że przebywanie na tych urlopach, które stanowią obligatoryjne uprawnienia wynikające z ustawy, nie będzie pozbawiało uprawnienia do świadczenia motywacyjnego. Świadczenie to ma stanowić dodatkowy czynnik skłaniający żołnierzy zawodowych do wzorowego wykonywania obowiązków służbowych, polegających np. na ochronie granicy państwowej. Świadczenie to nie będzie wchodziło w skład podstawy wymiaru emerytury. Ma przyznawać szef MON, co wg projektodawców pozwoli na zachowanie kontroli nad limitem wydatków oraz zapewni jednolitość kryteriów przyznawania tej należności;
Ważne zmiany przewiduje 508. W ustawie o obronie Ojczyzny (art. 2 pkt 5) jako przejazd z miejsca zamieszkania wskazuje się trasę między najbliższym przystankiem miejsca zamieszkania a najbliższym przystankiem miejsca pełnienia służby. Nie obejmuje się zatem drogi z miejsca zamieszkania na przystanek oraz z miejsca służby na przystanek, w trakcie których żołnierz również może ulec wypadkowi. Proponuje się wprowadzenie odrębnej definicji „drogi do miejsca i z miejsca wykonywania czynności” na potrzeby prowadzenia postępowania powypadkowego

Poprawki emerytalne

W ustawie z 10 grudnia 1993 r. o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych oraz ich rodzin zaproponowano zmianę art. 15 c, aby „emerytura wzrastała o 2,6 proc. podstawy wymiaru za każdy rok pełnienia czynnej służby wojskowej z wyłączeniem zawodowej służby wojskowej oraz terytorialnej służby wojskowej pełnionej dyspozycyjnie”. Jeżeli okres ten był krótszy niż rok, to wskaźnik ten przelicza się proporcjonalnie za każdy dzień tej służby. Pod warunkiem, jeżeli emerytura wynosi mniej niż 75 proc. podstawy jej wymiaru . Ponowne ustalenie wysokości emerytury następuje na wniosek zgłoszony przez emeryta nie wcześniej niż po zakończeniu tej służby. W obecnych regulacjach jest mowa o tym, że doliczenie następuje nie wcześniej niż po zakończeniu kwartału kalendarzowego, w którym nastąpiło zwolnienie żołnierza z czynnej służby wojskowej.

W myśl aktualnie obowiązujących przepisów w przypadku ponownego powołania emeryta do zawodowej służby wojskowej jego prawo do wypłaty emerytury ulega zawieszeniu (art. 39a). W przypadku pełnienia tej służby nieprzerwanie przez okres, co najmniej 12 miesięcy, na wniosek emeryta ustala się na nową podstawę wymiaru świadczenia emerytalnego tj. uposażenia otrzymywanego w ostatnim miesiącu pełnienia ponownej zawodowej służby wojskowej. Przeliczenie wysokości emerytury następuje na wniosek emeryta po zwolnieniu ze służby wojskowej (art. 32b). Regulacje te dotyczą wyłącznie żołnierzy posiadających prawo do emerytury wojskowej.

W ocenie projektodawców dodatkowe rozwiązania pozwolą na uatrakcyjnienie zasad pełnienia zawodowej służby wojskowej, a w konsekwencji ułatwią osiągnięcie celu, jakim jest zwiększenie liczebności Sił Zbrojnych RP. R.Ch.