W ostatnich dniach Polska zapłaciła pierwszą ratę za zakup samolotów wielozadaniowych 5 generacji F-35A Lightning II. Szczegóły umowy z USA oraz dokładna kwota, którą zapłacono, są tajne.
Na początku roku Ministerstwo Obrony Narodowej podpisało umowę na zakup F-35. Kontrakt ma wartość 4,6 mld USD. Cena 32 samolotów wyniesie 20,7 mld PLN (z VAT). Powyższe obliczenia nie obejmują kosztów opłat eksploatycjnych, konieczności dostosowania infrastruktury wojskowej i dokupienia brakującego uzbrojenia. Wsparcie logistyczne będzie obowiązywało tylko do roku 2030. Po tym terminie konieczne będzie podpisanie kolejnej umowy z firmą Lockhead. Według wstępnych prognoz maszyny będą gotowe do użytku dopiero w 2026 roku.
CIOS W POLSKĄ ZBROJENIÓWKĘ
Według szacunków ekspertów całościowy koszt do roku 2030 może wynieść nawet 25-30 mld zł. Co więcej, tak duża umowa może spowodować dalsze osłabienie polskiego przemysłu zbrojeniowego. Chodzi przede wszystkim o brak offsetu, czyli możliwości przeniesienia części produkcji do Polski oraz, co kluczowe dla polskiego wojska, transfer nowych technologii. Umowa w jej aktualnym kształcie wydaje się bardzo niekorzystna i już od kilku miesięcy pojawiają się opinie, że stanowi bardziej element specyficznej dyplomacji polskiego rządu, niż normalnej umowy na zakup sprzętu.
“W przypadku braku związanego z nimi offsetu lub niewielkiej jego skali, doświadczymy znacznego pogorszenia stanu sektora przemysłu obronnego w Polsce, który jest nieodłączną częścią systemu bezpieczeństwa państwa. Doprowadzić to może w konsekwencji do upadłości wielu ważnych dla obronności państwa przedsiębiorstw i ośrodków badawczo-rozwojowych. Poza tym doprowadziłoby to do bezpowrotnego utracenia pracującej w nich wysokokwalifikowanej kadry inżynierów, techników i doświadczonych pracowników” – komentowali w grudniu 2019 r. eksperci Polskiego Lobby Przemysłowego dla portalu Deefence24.
ODSTRASZANIE AGRESORÓW?
Minister Obrony Narodowej Mariusz Błaszczak pytany o możliwość zawieszenia płatności za dostawę F-35 w związku z pandemią koronawirusa, tłumaczył że nie widzi takiej możliwości:
“F-35 to najlepsze samoloty w swojej klasie. Posiadanie tych samolotów da nam przewagę nad ewentualnym agresorem i odstraszy go od napaści na Polskę.”
Tymczasem, kierunek modernizacji polskiej armii, polegający na zakupie najnowocześniejszych samolotów wielozadaniowych, wywołuje liczne wątpliwośći. Według Michała Fiszera, eksperta wojskowego i byłego pilota:
“W myśliwcach operujących nad własnym terytorium w ramach zintegrowanego systemu OP, utrudniona wykrywalność przez radary nie jest cechą pierwszoplanową. F-35 jest samolotem bardziej o charakterze ofensywnym, czyli nie wpisuje się idealnie w naszą czysto obronną doktrynę wojenną.”
Oddzielny problem to wady konstrukcyjne samego F-35, o czym pisze się w USA od lat.
PENTAGON: BŁĘDY I BRAK CZĘŚCI
Jak wynika z raportu Pentagonu samolot posiada przeszło 800 błędów programowania. Aż 13 z nich zakwalifikowano jako kwestie, które wpływają na bezpieczeństwo pilotów i zdolności bojowe F-35. Raport GAO (amerykańska izba kontroli), wskazuje z kolei na problem z częściami zamiennymi, w wyniku czego nawet samoloty w amerykańskich siłach zbrojnych będą dostępne do lotów, wyłącznie przez połowę założonego czasu.
W sprawie zasadności zakupu pakietu samolotów F-35 interweniował w ostatnim czasie poseł Marek Rutka (Lewica). We współpracy z komandor Bożeną Szubińską, ekspertką ds. obronności i doradczynią kandydata na prezydenta Roberta Biedronia złożył interpelację poselską. Pyta w niej m.in o przeprowadzone analizy, wpisanie przetargu w szerszą strategię obronną kraju, realne koszty przedsięwzięcia, możliwość renegocjacji umowy czy o szczególnie istotną kwestię braku offsetu. Na dzień dzisiejszy interpelacja poselska pozostaje bez odpowiedzi.
W minionych miesiącach swoje wątpliwości wobec projektu F35 wyrazili już liderzy głównych ugrupowań opozycyjnych: Lewicy, Platformy Obywatelskiej i Polskiego Stronnictwa Ludowego.
