W marcu odbyła się dwudniowa wizyta robocza polskiego ministra spraw zagranicznych na Białorusi. Minister zaznaczył podczas wizyty, że Polska celowo wspierała wspólną decyzję UE o zniesieniu sankcji – to sygnał o gotowości UE do rozwijania dialogu z Mińskiem.
Chcemy widzieć w Białorusi – naszej sąsiadce – ważnego partnera, którego działania przyczyniają się do wzmocnienia bezpieczeństwa w regionie oraz poprawy jakości życia wszystkich Białorusinów, opartej na fundamentalnych zasadach relacji między państwem a obywatelem – powiedział.
Jakie nowe obszary współpracy mogą zostać otwarte po zniesieniu sankcji w stosunkach białorusko-polskich?
Podstawą prawną dla współpracy została Umowa między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Republiki Białorusi o współpracy gospodarczej podpisana w dniu 30 kwietnia 2004 r. Dotychczas odbyły się trzy posiedzenia Wspólnej Polsko-Białoruskiej Komisji ds. Współpracy Gospodarczej. Ostatnie III przeprowadzono w Warszawie 1 grudnia 2014 r. Kolejne posiedzenie grupy ds. handlu i inwestycji planowane jest na Białorusi w 2016 r.
W 2014 r. Białoruś zajmowała 23 miejsce wśród najważniejszych rynków eksportowych Polski oraz 36 miejsce wśród najważniejszych rynków importowych. W transakcje eksportowe na rynek białoruski zaangażowanych było w 2014 r. 6689 polskich firm, a w transakcje importowe z Białorusi – 890. Według wstępnych danych po 9 miesiącach 2015 r. dane te wynoszą odpowiednio: 5110 firm eksportujących oraz 913 firm importujących.
Według wstępnych danych w 2014 r. wymiana handlowa Polski z Białorusią wyniosła 3 mld USD, w tym eksport z Polski do Białorusi – 2,15 mld USD (spadek o około 10,9 proc. w porównaniu do 2013 r.), zaś import Polski z Białorusi – 852,9 mln USD (wzrost o około 9,5 proc.). Według danych za 9 miesięcy 2015 r. obroty handlowe Polski z Białorusią wyniosły ponad 1,6 mld USD, w tym polski eksport – 970,1 mln USD, a import – 653,6 mln USD.
Istotnymi pozycjami w polskim eksporcie na Białoruś w 2014 r. były: artykuły rolno-spożywcze (głównie jabłka i gruszki), wyroby przemysłu elektromaszynowego (głównie maszyny i urządzenia mleczarskie), artykuły branży motoryzacyjnej (części do silników, pojazdy samochodowe, wagony osobowe, towarowe i kolejowe), wyroby przemysłu farmaceutycznego (leki), metalurgicznego, papierniczego, ceramicznego, a także lekkiego. Ważne towary w polskim imporcie z Białorusi w 2014 r. to: produkty mineralne i chemiczne (głównie gaz ziemny, węglowodory gazowe, produkty naftowe, metale i nawozy), produkty metalurgiczne (głównie sztaby i pręty metalowe, półprodukty do dalszego przerobu), wyroby przemysłu drzewnego (drewno surowe, drewno opałowe oraz płyty wiórowe).
Według szacunków Narodowego Banku Polskiego, łączny poziom bezpośredniego zaangażowania inwestycyjnego Polski na Białorusi począwszy od roku 1991 należy ocenić na ok. 500 mln USD. Uwzględniając jednak spłacone zobowiązania, przeszacowanie aktywów, zobowiązań oraz inne zmiany (wg danych Belstatu) wartość skumulowanych inwestycji z Polski wyniosła na dzień 1 stycznia 2015 r. 136,9 mln USD, w tym BIZ – 112,5 mln USD. Pod względem wielkości bezpośrednich inwestycji zagranicznych na Białorusi Polska zajmuje obecnie 9 miejsce (w 2014 r. – 10). W 2014 r. do Republiki Białorusi napłynęło z Polski ogółem 157,6 mln USD, w tym BIZ – 134,2 mln USD.
Według informacji za 2014 r. najwięcej polskich inwestycji znajduje się w obwodzie brzeskim (32,4 proc.), grodzieńskim – 29,4 proc., witebskim – 20,6 proc., zaś w mińskim – 5,9 proc. Polskie firmy zlokalizowane są głównie w strefach przygranicznych. Wg stanu na 1 stycznia 2014 r. na Białorusi funkcjonowało ponad 365 przedsiębiorstw z udziałem polskiego kapitału, z czego 238 stanowiły wspólne przedsiębiorstwa, a 126 – podmioty ze 100-proc. udziałem kapitału polskiego. W specjalnych strefach ekonomicznych na Białorusi działalność prowadzi 34 polskich przedsiębiorstw.
Przez cały czas utrzymywane są liczne kontakty na szczeblu przedsiębiorstw, które w roku 2014 były wyjątkowo intensywne. W 2014 roku w wydarzeniach na Białorusi uczestniczyło ponad 80 delegacji i misji. W dniu 3 kwietnia 2014 r. w Mińsku odbyło się Polsko-Białoruskie Forum Biznesu z udziałem przedstawicieli polskich i białoruskich przedsiębiorców. Białoruś objęta jest systemem finansowego wspierania polskiego eksportu ze środków budżetowych, co oznacza m.in. możliwość dofinansowania części kosztów uzyskania certyfikatu wyrobu. Przedsięwzięcia wspierające polski eksport i inwestycje są realizowane przez Wydział Promocji Handlu i Inwestycji w Mińsku.
Perspektywicznymi obszarami polsko-białoruskiej współpracy gospodarczej są m.in. energetyka, w tym odnawialne źródła energii i efektywność energetyczna, transport, budownictwo, ochrona środowiska, sektor bankowo-ubezpieczeniowy, współpraca służb celnych i granicznych, certyfikacja, mała i średnia przedsiębiorczość, turystyka. Główne regiony rozwoju turystyki po obu stronach granicy obejmują przede wszystkim Puszczę Białowieską i region Kanału Augustowskiego.
JAN RADŽIŪNAS
Osobi?cie to wierz? w dobre intencje Polaków w kontaktach z Bia?orusinami ale nie wierz? w dobre intencje wa?kowskiego i naszego rz?du – raczej w jakie? bzdety lecz?ce jego i innych anty Rosyjskie kompleksy