USA zaostrzają kurs wobec Moskwy

Amerykańska armia ostrzega, że „celem numer 1″ Rosji jest osłabienie NATO. Z zaostrzeniem kursu Stanów Zjednoczonych wobec Moskwy wiąże się także debata w USA dotycząca zatrzymania procesu wycofywania amerykańskich wojsk z Europy. Stacjonowanie tych liczących 67 tysięcy żołnierzy sił ma kluczowe znaczenie dla architektury bezpieczeństwa na kontynencie europejskim. – Musimy stawić czoła odradzającej się Rosji, która zagraża naszym przyjaciołom i sojusznikom – oświadczył gen. Frederick Hodges, dowódca Armii Stanów Zjednoczonych w Europie.

 

Gen. Frederick „Ben” Hodges, nowy dowódca Armii Stanów Zjednoczonych w Europie (USAREUR), określił Rosję mianem „zagrożenia” dla jedności całego Sojuszu Północnoatlantyckiego. Słowa te padły podczas formalnej uroczystości w kwaterze głównej armii w  Clay Kaserne. – Musimy stawić czoła odradzającej się Rosji, która dokonała nielegalnej aneksji Krymu i zagraża naszym przyjaciołom i sojusznikom. Musimy powstrzymać Moskwę przed kolejnymi krokami tego typu – podkreślił amerykański generał podczas przemówienia. – Jestem pewien, że celem numer 1 Rosji jest osłabienie naszego wielkiego Sojuszu – dodał.

Wojskowy zapowiedział, że amerykańskie siły będą rotacyjnie odbywać szkolenia z żołnierzami z państw Europy Środkowo-Wschodniej. W jego ocenie, takie działania będą stanowić zapewnienie dla sojuszników USA z Europy Środkowo-Wschodniej o gotowości do wypełnienia przez Waszyngton postanowień Art. 5 Traktatu o NATO, jeśli zaszłaby taka potrzeba. Stanowisko gen. Hodgesa jest także zarazem kolejnym głosem dotyczącym utrzymania znaczącej obecności zbrojnej USA na kontynencie europejskim. Od kilku tygodni w USA nasila się debata dotycząca zatrzymania procesu wycofywania wojsk amerykańskich z Europy, które rozpoczęło się po zakończeniu Zimnej Wojny i rozpadzie Związku Radzieckiego w 1991 roku.

Próba zatrzymania trendu z lat 90. „Ryzyko konfrontacji z USA”

Wcze­śniej w takim tonie wypowiedział się gen. Philip Breedlove, naczelny dowódca sił USA w Europie, stojący na czele Europejskiego Dowództwa Stanów Zjednoczonych (EUCOM), w gestii którego znajduje się 51 państw, w tym Rosja. We wrześniu Pentagon rozpoczął przegląd sytuacji amerykańskich sił zbrojnych na Starym Kontynencie. Apel gen. Breedlove’a jest elementem debaty, której uczestnicy podkreślają strategiczną wagę amerykańskiej obecności wojskowej w Europie dla bezpieczeństwa narodowego Stanów Zjednoczonych oraz innych państw NATO. Pozostawienie w Europie 67 tysięcy amerykańskich żołnierzy byłoby ważnym strategicznym ruchem, który byłby jednym z filarów europejskiego bezpieczeństwa w XXI wieku, zwłaszcza w obliczu konfliktu zbrojnego na Ukrainie oraz agresywnej polityki Rosji wobec Europy Środkowo-Wschodniej.

W latach 90. Armia Stanów Zjednoczonych w Europie postawiła na zacieśnienie współpracy z NATO. Stacjonowanie amerykańskich sił wojskowych w Europie ma kluczowe znaczenie dla utrzymania spójności Sojuszu, ponieważ symbolizuje zaangażowanie USA w obronę swoich europejskich sojuszników, dzięki czemu wzmacnia więzi transatlantyckie.

– Amerykańska obecność w regionie świadczy o gotowości Waszyngtonu do ponoszenia kosztów, choćby finansowych, związanych z funkcjonowaniem NATO. Z perspektywy potencjalnego agresora, stacjonowanie wojsk USA w regionie oraz możliwość ich relatywnie szybkiego przerzucenia w obszary walk podnosi też ryzyko, że atak przeciwko europejskim państwom NATO może dość szybko przerodzić się w wojnę ze Stanami Zjednoczonymi – tłumaczy Artur Kacprzyk z Polskiego Instytutu Spraw Międzynarodowych.

Strategiczna waga obecności sił zbrojnych USA. Składy broni w Polsce?

Ekspert w rozmowie z Onetem zwraca uwagę, że 29 tysięcy żołnierzy, którzy tworzą USA­REUR, nie będzie w stanie samodzielnie przeciwstawić się większej agresji, zwłaszcza że znaczna część z nich odpowiada za wsparcie działań (np. za zaopatrzenie) i nie wzięłaby bezpośredniego udziału w walkach. Ale, jak zaznaczył, należy do tego doliczyć również jednostki lotnictwa, marynarki i piechoty morskiej USA obecne w Europie.

– Łącznie z USA­REUR jest to 67 tysięcy żołnierzy. Poza tym, Amerykanie rozmieścili w kilku miejscach w Europie, m.in. w Bawarii, sprzęt wojskowy, który mógłby zostać użyty przez żołnierzy przerzuconych z baz w USA. Zgodnie z decyzjami podjętymi na szczycie w Walii, podobne składy z bronią i wyposażeniem mają się też znaleźć na wschodniej flance Sojuszu, w tym być może w Polsce podkreślił Kacprzyk.

– Poza tym ważna funkcja jednostek USA polega na udziale we wspólnych ćwiczeniach i manewrach z siłami europejskimi, co przygotowuje wojska ze Stanów Zjednoczonych i Europy do współdziałania w przypadku konfliktu zbrojnego – zauważył ekspert PISM. – Podczas wojny oddziały amerykańskie stanowiłyby istotne wzmocnienie dla potencjału europej­skie­go, ale skuteczna obrona przed napaścią w regionie wymagałaby daleko idącego zaangażowania samych Europejczyków. Pomimo gwarancji ze strony USA, Europa musi więc brać odpowiedzialność za własne bezpieczeństwo oraz inwestować w swoje siły zbrojne – dodał.

„USA najprawdopodobniej wzmocnią swoje zdolności wojskowe”

Napięta sytuacja w Europie Wschodniej jest jednak obecnie szansą na zatrzymanie procesu redukowania obecności zbrojnej USA w Europie. Na przyszłą skalę obecności wojskowej USA w Europie może mieć wpływ kilka czynników m. in. o charakterze strategicznym. Zdaniem eksperta PISM, za redukcjami będzie przemawiać rosnące znaczenie Azji i Pacyfiku w amerykańskiej polityce bezpieczeństwa, jak również cięcia w budżecie obronnym USA. Ważne są również czynniki polityczne; wycofanie kolejnych wojsk amerykańskich z Europy może oka­zać się ko­niecz­ne, jeśli Biały Dom i Kongres nie zdołają porozumieć się w sprawie budżetu na fiskalny rok 2016 i automatycznie nastąpi dalsze ograniczenie wydatków militarnych.

– Z drugiej strony, w obliczu kryzysu na Ukrainie i bieżącej polityki Rosji wobec NATO decyzja o redukcji sił USA w Europie miałaby dla amerykańskiej administracji bardzo negatywne konsekwencje polityczne w samych Stanach Zjednoczonych, jak i za granicą. Z kolei stanowiący większość w Senacie Republikanie będą najprawdopodobniej opowiadać się za utrzymaniem lub nawet zwiększeniem tej obecności – zaznaczył Kacprzyk. – Moim zdaniem, w okresie urzędowania prezydenta Obamy nie dojdzie do gwałtownej zmiany w liczbie żołnierzy stacjonujących na stałe w Europie – ocenił w rozmowie z Onetem.

Ekspert zwrócił uwagę, że w niektórych obszarach Waszyngton „najpewniej” wzmocni też swoje zdolności wojskowe. Jednym z przykładów jest budowa systemu przeciwrakietowego z już powstającą bazą w Rumunii oraz zaplanowaną na rok 2018 bazą w Redzikowie na Pomorzu. – Bardzo możliwe, że USA zdecyduje się też na tymczasowe zintensyfikowanie obecności rotacyjnej i ćwiczeń militarnych w Europie Środkowo-Wschodniej, a także na rozmieszczenie w tym regionie składów ze sprzętem i wyposażeniem wojskowym. O takie właśnie działania zabiega generał Breedlove – podkreślił ekspert PISM.

Przemysław Henzel