Łatwiej będzie dać pracę cudzoziemcom. Urząd sprawdzi, ile zarabiają i jak są traktowani. Kompleksowe zmiany na rynku pracy

Łatwiej będzie dać pracę cudzoziemcom, ale nadzór nad przebiegiem zatrudnienia będzie większy. Przed nami elektronizacja procedur, ale też dużo obowiązkowej współpracy z różnymi organami. Wszystko ma odbywać się szybko i bez wizyt w urzędach.

Kompleksowe zmiany na rynku pracy

Przed nami kompleksowe zmiany dotyczące rynku pracy, które obejmą również dopuszczalność powierzania pracy cudzoziemcom. Na podstawie przepisów ustawy z 20 marca 2025 r. o warunkach dopuszczalności powierzania pracy cudzoziemcom na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej łatwiej i szybciej będzie można ich zatrudnić, jednak nadzór nad przebiegiem pracy będzie większy. Ustawodawca zapowiedział koniec nadużyć. Na czym konkretnie będą polegały zmiany?

Cudzoziemcem w rozumieniu omawianych przepisów jest każdy, kto nie posiada obywatelstwa polskiego. To jednak nie oznacza, że przepisy zastosujemy do każdej osoby, która spełnia ten warunek. Ustawodawca wprost wyłączył jej stosowanie np. w stosunku do obywateli państw członkowskich UE oraz innych państw EOG, a także obywateli Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej. Dodatkowo, regulacji nie zastosujemym.in. do cudzoziemca, który jest przedsiębiorcą wpisanym do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej, wykonywanej na podstawie umowy cywilnoprawnej w ramach jego działalności gospodarczej, czy wykonywania zadań w ramach stażu.

Pełna elektronizacja procedur i większy nadzór

Przez powierzenie pracy cudzoziemcowi należy rozumieć zarówno zatrudnienie na podstawie umowy o pracę, jak i wykonywanie pracy na podstawie umów cywilnoprawnych, w szczególności umowy zlecenia, umowy o świadczenie usług, czy umowy o dzieło. Aby cudzoziemiec mógł legalnie wykonywać pracę na terenie Polski, musi spełniać trzy podstawowe warunki:
1) legalnie przebywać na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
2) podstawa jego pobytu musi uprawniać do wykonywania pracy,
3) posiadać odpowiednie zezwolenie na pracę lub oświadczenie o powierzeniu pracy cudzoziemcowi, jeżeli są wymagane.
Główna oś zmian to pełna elektronizacja procedur związanych z powierzaniem pracy cudzoziemcom. Z jednej strony ma to na celu usprawnienie załatwiania spraw i skrócenie terminów ich załatwiania, z drugiej zaś ułatwienie kontroli nad całym procesem i zapobieganie nadużyciom.

Warunki pracy pod kontrolą

Zarówno oświadczenie o powierzeniu cudzoziemcowi pracy, jak i wniosek o wydanie zezwolenia na pracę już niedługo trzeba będzie składać za pośrednictwem systemu teleinformatycznego. Wniosek złożony w inny sposób będzie pozostawiony bez rozpoznania. Aby móc dokonać wszystkich czynności niezbędnych w związku z powierzeniem cudzoziemcowi pracy, podmiot, który będzie chciał ją powierzyć, będzie musiał posiadać indywidualne konto w systemie teleinformatycznym. Po przejściu całej procedury i uzyskaniu zezwolenia na pracę, trzeba będzie pamiętać o tym, że w zawieranej umowie należy uwzględnić warunki określone w zezwoleniu na pracę. Organ nie uwierzy jednak w tej sprawie na słowo. Aby mógł zweryfikować, czy wywiązano się z tego obowiązku, należy przed powierzeniem pracy przekazać mu kopię umowy zawartej z cudzoziemcem, ale w języku polskim.

Trzeba współpracować szeregiem organów

Przepisy nakładają też na podmiot powierzający pracę obowiązek elektronicznego informowania urzędu o szeregu zdarzeń związanych z przebiegiem wykonywania pracy przez cudzoziemca. Bez wniosku należy powiadamiać organu, który wydał pozwolenie na pracę m.in. o:
– zmianie siedziby lub miejsca pobytu stałego, nazwy lub formy prawnej podmiotu powierzającego pracę cudzoziemcowi,
– przejściu zakładu pracy lub jego części na innego pracodawcę;
– niepodjęciu przez cudzoziemca pracy w okresie 2 miesięcy od początkowej daty ważności zezwolenia na pracę;
– przerwaniu pracy na okres przekraczający 2 miesiące;
– zakończeniu pracy wcześniej niż 2 miesiące przed upływem okresu ważności zezwolenia na pracę.

Jednak obowiązek współpracy dotyczy nie tylko współpracy z organem wydającym pozwolenie na pracę, ale również z szeregiem innych instytucji, np. starostą, wojewodą, ZUS, KRUS, konsulem, ministrem właściwym do spraw zagranicznych, PIP, KAS, Strażą Graniczną lub Policją. Wszystkie dokumenty udostępniane tym podmiotom na ich wniosek, muszą być sporządzone w języku polskim lub przetłumaczone na język polski.