Nieznani sprawcy sprofanowali krzyż upamiętniający ofiary wojny i deportacji ufundowany w zamieszkanych przez Polaków Ejszyszkach.
Mieszkańcy Ejszyszek odkryli ślady działania wandali dziś rano. Ktoś oblał pomnik ku “Pamięci mieszkańców Ejszyszek i okolic, którzy zginęli zostali wywiezieni lub zmuszeni do opuszczenia rodzinnych stron w latach 1939-1959” jak głoszą napisy na dwóch tablicach umieszczonych przy krzyżu – jeden w języku polskim, drugi litewskim. Sam krzyż opisany jest cytatem ze słów kardynała Stefana Wyszyńskiego “Gdy zanika ludzka pamięć, zaczynają mówić kamienie”. On również został oblany farbą. Sprawę badają już funkcjonariusze policji, którzy wszczęli w tej sprawie dochodzenie.
Pomnik powstał w 2011 roku. Jednym z inicjatorów był ówczesny radny, a potem wicemer rejonu solecznickiego, nieżyjący już Andrzej Andruszkiewicz, który urodził się i mieszkał w Ejszyszkach. W celu postawienia pomnika w tym celu fundusze europejskie, środki samorządu rejonu solecznickiego a także wsparcie z Polski. Autorem projektu był Stanisław Czetyrkowski.
Ejszyszki już od XVI wieku były centrum powiatu. W czasach I Rzeczpospolitej okolice Ejszyszek i samo miasteczko stały się gniazdem szlachty zaściankowej. Najpóźniej w XVIII wieku funkcjonowała już w nich szkoła w języku polskim. W II Rzeczpospolitej miasteczko było zamieszkane przez Polaków i Żydów. W 1923 roku Polacy stanowili 70.9% mieszkańców Ejszyszek a Żydzi a 28,8%. Oprócz nich mieszkało w nim jeszcze 7 Tatarów. Gmina wiejska Ejszyszki była z kolei w 96% zamieszkana przez Polaków. W czasie wojny społeczność żydowska została wymordowana przez oddziały kolaborujących z Niemcami Litiwnów, głównie w czasie masakry w dniach 25-26 września 1941 roku. Ciężkie represje dotykały także ludności polskiej w związku z tym, że ziemia ejszyska była terenem dużej aktywności Armii Krajowej. Polskie podziemie działało tutaj do końca 1944 roku – to właśnie w Ejszyszkach oddzial legendarnego kpt Jana Borysewicza “Krysi” rozbił więzienie NKWD. Według spisu z 2011 roku Polacy stanowią 83% mieszkańców Ejszyszek.
Na Litwie często dochodzi do katów wandalizmu skierowanych przeciw polskiemu dziedzictwu kulturowemu oraz obiektom fundowanym przez miejscowych Polaków lub upamiętniającym Polaków. Krzyż w Ejszykach już po raz kolejny został oblany białą farbą – do poprzedniego takiego przypadku doszło rok temu. W 2012 roku zbeszczeszczono mauzoleum matki Józefa Piłsudskiego i jego serca na wileńskiej Rossie. Dwukrotnie niszczono pomnik bohaterki Powstania Listopadowego Emilii Plater Kopciowie. Celem wandalów stała się niedawno grająca Ławeczka Ogińskiego w Wilnie ufundowana przez Ambasadę Rzeczpospolitej – sprawcy gorliwie wydrapali polskie symbole narodowe. W zeszłym roku celem stały się z kolei znicze i wieńce na mogiłach polskich żołnierzy poległych w walce z bolszewikami w 1919 roku znajdujące się na cmentarzu w Szyrwintach.
15MIN.LT
